Yazı:
İnş. Müh. Sibel Güven Kaskan, Çakıt Mühendislik
İnş. Yük. Müh. Ali Rıza Çakıt, Çakıt Mühendislik
İnş. Yük. Müh. Dr. Ahmet Çıtıpıtıoğlu, TAV İnşaat
Havalimanı inşaatı alanında Engineering News Record (ENR) tarafından 2014 ve 2015 yıllarında dünyanın bir numaralı şirketi olarak açıklanan TAV İnşaat tarafından gerçekleştirilen Medine Prens Mohammed Bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı terminalinin açılışı 2 Temmuz 2015 tarihinde gerçekleşti.
Proje Adı: Medine Prens Mohammed Bin Abdulaziz Uluslararası Havalimanı Rehabilitasyon, Genişletme ve Geliştirmesi Dizayn ve İnşaat İşleri
Proje Sahibi: Suudi Arabistan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
Proje Yatırımcısı: TIBAH Havalimanları
Geliştirme Şirketi (TAV Havalimanları Holding, Al Rajhi Holding ve Saudi Oger Şirketi Konsorsiyumu)
Proje Yüklenicisi: TAV Tepe Akfen Yatırım İnşaat ve İşletme Anonim Şirketi ile Al Arrab Taahhüt Şirketi Konsorsiyumu
Proje Başlangıç Tarihi: 30-Haziran-2012
Proje Teslim Tarihi: 1-Şubat-2015
Yolcu Kapasitesi: Yılda 8 milyon
Proje Kapsamı:
• 156,940 m2 lik Yeni Terminal Binası Yapımı
• 268,457 m2 lik Yeni Apron Yapımı
• 17-35 Pistinin 500 metre Uzatımı ve 17-35 Pistinin Rehabilitasyonu
• Bagaj Taşıma Sistem Kapasitesinin Arttırılması : 2,200 Bagaj/Saat
• 16 Adet Yolcu Yolcu Köprü Binası ve 32 Adet Mekanik Yolcu Köprü Yapımı
• 1,000 kişi kapasiteli Havalimanı Camisi, Enerji - Soğutma - Pis Su Arıtma - Kullanım Suyu - Tehlikeli Madde Depolama - Uçak Kurtarma ve İtfaiye Merkezleri, Hacı / Umre
• Yolcuları Ağırlama Binaları, Aile ve Bekar Konutları ile Toplamda 21 Adet Bina İnşaatı
• 2,000 Araç Kapasiteli Açık Otopark Yapımı”
Proje Sözleşme Bedeli: $ 962.562.307
İnşaattan bazı sayılar:
• Çelik Yapı İşleri: 14,320 tons
• Beton İşleri: 89,161 m3
• Hafriyat İşleri: 10,000,000 m3
• Dolgu İşleri: 2,800,000 m3
Açıklamalar: TAV, ortakları Al Rajhi Grubu ve Saudi Oger’le birlikte kazandığı ihale çerçevesinde Haziran 2012’de Medine Havalimanı’nın işletmesini üstlenerek Suudi Arabistan’ın ilk havalimanı özelleştirmesi
olan Medine Havalimanı Yeni Terminalinin yapımına başladı. 156.940 metrekare olan terminal binasında 32 adet yolcu köprüsü bulunuyor. TAV sözleşme kapsamında ayrıca terminale ek olarak 26 tane ek bina, 2 pist, 3 paralel taksi yolu inşaatlarını da gerçekleştirdi. Sözleşmedeki resmi bitiş süresinden önce 31 ayda tamamlanan, genişlemeye uygun, dünyadaki her büyüklükteki uçağa hizmet verebilecek ve en son teknolojinin kullanıldığı havalimanı 2 Temmuz tarihinde Suudi Arabistan
Kralı’nın katıldığı törenle resmi olarak açıldı.
Medine Prens Mohammed Bin Abdülaziz Havalimanı Amerikan Yeşil Binalar Konseyi (USGBC) tarafından LEED Altın ile sertifikalandırılan Avrupa ve Ortadoğu’daki ilk, dünyada ise sekizinci havalimanı olarak yer alıyor.
Havalimanı 2015 yılında sektörün saygın yayınlarından ENR dergisinin Küresel En İyi Proje Ödülleri’nde “Havalimanı” kategorisinde dünyanın en iyisi seçildi.
Ana terminal binası çelik çatısını oluşturan yapısal elemanlar çoğunlukla yüksek mukavemetli boru profillerden seçilmiştir.
Özel kaynak birleşimlerinin kullanıldığı ağaç motiflerinde hem ebatların hem detay birleşimlerinin oluşturulmasında mimari görsel ve işlevsellikler göz önüne alınmıştır.
Uluslararası şartnamelerin yanı sıra Suudi Arabistan (SBC 306 – 2008, Structural – Steel Structures) teknik şartnamelerin zorunlulukları
da statik proje hesap aşamasında kullanılmıştır.
Yaklaşık ağırlığı 60 ton olan her bir ağaç motifi inşaat sahasında ters olarak tamamlanmış ve özel metotlarla tek tek çevrilerek yerleştirilmiştir.
Ağaç motiflerin betonarme kolonlara montajında ara mesnet parçası kullanılmıştır. Bu parça ile ana ağaç montajı yapılmadan önce – çok daha ufak bir eleman ile ince ayar yapılabilmesi sağlanmıştır.
Ara parça yerleştirildikten sonra ana çelik ağaç parça yekpare olarak yerine konumlanabiliyor. Mesnet parçası iki katmandan oluşmaktadır üst katmana ağaç motifi tek parça halinde daha önce ankrajlar yardımı ile montajı tamamlanan ve kotları ayarlanmış alt mesnet üzerine 48 adet bulon ile oturtulmuştur.
100 mm kalınlığında üç levhadan teşkil edilen mesnet parçasının alt kısmında iki ana levha arası 600 mm olacak şekilde berkitme levhaları ile güçlendirilerek hem ankraj bulonlarının yerleştirilmesine ve sıkılmasına hem de çatı kotundan gelen ve ağaç motifi ana borularından inen elektrik ve çatı suyu gider boruları için alan oluşturulmuştur. Tüm mesnet parçalarının hesabında sonlu elemanlar yöntemi ile doğrusal olmayan yapısal analiz metodu kullanılmıştır.
900 metre uzunluğundaki İskele yapısında betonarme kolonlar üzerine
oturan 24 m açıklıklı çelik çatı kirişleri ve bu kirişlere asılan
kompozit döşeme sistemi ile geliş (arrival) koridoru oluşturulmuştur.
Geliş katı koridorunun boyutlandırılmasında ana boyutlandırma
ve stabilite hesaplarının yanı sıra titreşim konfor şartları esas
tasarım kriterlerden biri olmuştur.
Projenin kompozit döşeme imalatında kaynaklı geleneksel kaynaklı stud sistemi yerine; barutlu çivi çakma yöntemi ile L köşebent sabitlenmiştir. Çelik kirişlerin tüm kompozit hesapları Amerikan AISC Çelik Şartnamesi’ndeki LRFD hesap yaklaşımına göre yapılarak; sahada kaynak gerektirmeyen ve daha hızlı bir uygulama gerçekleştirilmiştir.