Projeler

Yer: Tizi-Ouzou, Cezayir

Proje Yılı: 2016 - 2017

İş Sahibi: S.P.A MAPA Construction et Commerce –ETRHB Haddad

Mimari Proje: DUNE Architecture

Statik Proje: Proengel – ATAK Mühendislik

Çelik Çatı İmalat ve Montaj: ATAK Mühendislik

Proje Yöneticileri: Halit Levent Akbaş (İnş.Yük. Müh.), İssa Omar (İnş. Yük. Müh.), Gülce Akbaş (İnş. Yük. Müh.), Tuğçe Akbaş (Dr. İnş. Yük. Müh.) 
Çelik Çatı Ana Taşıyıcı Toplam Ağrılığı: 5450 Ton (Kediyolu ve kaplama profilleri dahil 6250 Ton)

Çelik Çatı Alanı: 56.000 m2

Çatı Kaplaması: 16 mm ve 32 mm UV dayanımlı polikarbonat örtü

Kapasite: 50.000 kişi

 

Futbol, Cezayirlilerin aynı biz Türkler gibi büyük bir tutkuyla takip ettiği ve en çok ilgi gösterdiği spor dalıdır. Tizi-Ouzou 50.000 Kişilik Futbol Stadı, Cezayir’in en büyük şehirlerden biri olan Tizi-Ouzou’da inşa edilmekte olup başkent Algiers’e yaklaşık 1.5 saat uzaklıktadır. Bu nedenle Cezayirli futbolseverlerin heyecanla bitimini beklediği, Cezayir’in ilk büyük kapasiteli ve modern futbol stadyumları içerisindedir. Futbolseverlerin heyecanla beklediği bu projenin çelik çatı imalat, montaj ve yapısal tasarım revizyonları da Atak Mühendislik ekibince gerçekleştirilmektedir.

 

Atak Mühendislik olarak bizi tasarım, imalat ve/veya montaj konusunda alışılmışın dışına çıkarak düşündüren ve ufkumuzu açan projelerde çalışmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Bu nedenle her birinin mimarisi ve tasarımı farklılık gösteren stadyum projelerinde de diğer projelerimizde olduğu gibi yüksek bir motivasyonla çalışıyoruz. Bu doğrultuda tamamlamış olduğumuz, her birinin mimarisi ve tasarımı farklılık gösteren 7 adet stadyum projesi bulunmaktadır: Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadyumu, Kayseri Kadir Has Stadyumu ve Malatya Stadyumu’nun betonarme ve yapısal çelik tasarımını; Irak Al-Anbar Stadyumu ve Gaziantep Stadyumu’nun betonarme ve yapısal çelik tasarım, imalat ve montajını; Osmanlı Stadı ve Diyarbakır Stadyumu’nun ise yapısal çelik tasarım, imalat ve montajını başarıyla tamamlamış bulunuyoruz. Tizi-Ouzou’da yapımı devam etmekte olan bu futbol stadyumu da Atak Mühendislik olarak içerisinde yer aldığımız 8. stadyum projesidir.

 

Tizi-Ouzou Futbol Stadı’nda çelik çatı ana taşıyıcı sistemi olarak kablo askılı makas sistemi kullanılmıştır. 3 boyutlu makas sisteminde, üst başlıklar ikili, alt başlıklar ise tek boru profil olarak tasarlanmıştır. Her bir makas 60 m açıklık geçmektedir.

 

Çelik çatı tasarımı Eurocode 3 uyarınca yapılmış, sonlu eleman modellemesi Sap2000 programı kullanılarak oluşturulmuştur.

Analizler, geniş deformasyon gösteren çatı elemanları için doğrusal olmayan analiz prensiplerine göre gerçekleştirilmiştir. Çelik çatı tasarımında dikkate alınan rüzgar yükleri rüzgar tüneli sonuçları doğrultusunda elde edilmiştir. Ana taşıyıcı çeliklerde işveren talebi doğrultusunda S355 kalite çelikler kullanılmış olup civatalı bağlantılarda 10.9 kalite geomet kaplama civatalar kullanılmıştır.

 

Proengel tarafından yapılan ilk tasarımlarda tüm makas ara bağlantıları kaynaklı bağlantı olarak tasarlanmıştı. Çatı montajının yerden 40 m yükseklikte yapılacağı ve sahadaki kaynak işçiliğinin zorluğu düşünüldüğünde kaynaklı bağlantıların bu proje için uygun olmadığı kanaatine varılmıştır. Projenin sıkışık zaman çizelgesi,şantiye ve yerel vinç imkanları, montaj işçiliği ve hızı göz önünde bulundurularak bu bağlantıların tümü civatalı bağlantı olarak yeniden tasarlanmıştır. Konteynerlarla sevk edilen elemanların boyutları sevkiyata ve hava montajına elverişli olacak şekilde revize edilmiş ve bu revizyon doğrultusunda ortaya çıkan tüm ek bağlantılar da ayrıca tasarlanmıştır.

 

Ana taşıyıcı çelik profillerde kullanılan elemanlar, malzeme temin sürelerine ve bulunabilirliklerine göre yeniden boyutlandırılmış ve ikincil çeliklerin, kedi yolları ve kaplama profillerinin, tasarımı yapılmıştır.

Tüm yeni tasarımlar ve revizyonlar ülkedeki yerel müşavirlerce kontrol edilerek onaylanmıştır.

 

Çelik çatı kaplaması, stadyum dış yüzeyinde dairesel olarak başlayıp stadyum iç yüzeyinde ana çelik çatı sistemine 45 derece açıyla bağlanmaktadır. Kaplama taşıyıcı sisteminin tasarımında rüzgar tüneli sonuçlarından elde edilmiş rüzgar yükleri dikkate alınmıştır. Kaplama taşıyıcılarının montajı, ana çelik çatı montajı tamamlandıktan sonra gerçekleşeceği için kaplama çeliklerinin ana taşıyıcı sistemle olan bağlantı detayları montaj kolaylaştıracak şekilde titizlikle düşünülerek tasarlanmıştır. Çelik çatı kaplamasında 16 mm ve 32 mm UV dayanımlı, yeşil ve beyaz renklerde polikarbonat levhalar kullanılmıştır. Polikarbonat levhaların genişliği 980 mm ve 1200 mm olarak değişmektedir. Polikarbonat levhaların yerleşimi alüminyum profil kullanım miktarını optimize edecek şekilde yapılmıştır.

 

Yapısal tasarım revizyonları sonrası stadyumu oluşturan her bir blok için imalat modellemesi Tekla Structures programı kullanarak yapılmıştır. İmalat resimleri çatım işçiliğini kolaylaştıracak şekilde üretim departmanı ile koordineli olarak titizlikle hazırlanmıştır.

 

Ana tasarımda çelik çekme olarak tasarlanan borular malzeme temin sürelerini optimize edebilmek adına spiral kaynaklı borulara çevrilmiştir. Proje üretim şartnamesi gereği kaynaklı ek yapılmasına müsaade edilmemesinden ötürü projede kullanılan tüm boru ve kutu profiller istenilen kalite, boy ve çaplarda özel olarak tedarik edilmiştir.

Tüm delik delme işlemleri matkap uçlu CNC delik delme makinalarıyla yapılmıştır.

 

Ana taşıyıcı elemanların (makaslar ve mastlar) tamamının değişik çap ve et kalınlıklarında borulardan seçilmiş olması, transport ve montaj koşullarının optimize edilmesi gibi nedenlerle oldukça yoğun alın plakalı ve civatalı bağlantılar kullanılmıştır. Dolayısıyla imalat teknikleri olarak zorluk ve hassasiyet açısından üst düzey kategoride bir projedir. Tüm kaynaklı birleşimler bağlantı hesapları doğrultusunda tam nüfuziyetli, kısmi nüfiziyetli veya köşe kaynağı olarak yapılmış olup kalite şartnamesi uyarınca talep edilen ultrasonik, manyetik ve/veya penetrant testleri eksiksiz olarak uygulanmıştır.

 

İmalatlar montaj öncelik sırasına göre yapılmış olup makas imalatları seçilen akslar için kontrol edilerek sevkiyat öncesi ön montaj uygulaması yapılmıştır. İmalatlara üç katlı boya sistemi uygulanmıştır. Tasarımda slip-kritik olarak tasarlanan bağlantı yüzeyleri, maskeleme yapılarak özel boya ile boyanmıştır.

 

Montajın planlanan şekilde ilerleyebilmesi için en önemli noktalardan biri sevk edilen malzemelerin stok sahasında düzgün şekilde istiflenmesidir. Bu amaçla şantiye sahasında her bir blok için ayrı stok bölgesi oluşturulmuştur. 3 boyutlu makasların yer montajını hızlı yapabilmek için montaj aparatları tasarlanmıştır. Yerde ön çatımı tamamlanan makasların, hiçbir geçici ayak kullanımına gerek kalmadan paletli ve lastik tekerlekli mobil vinçlerle hava montajları gerçekleştirilmiştir. 35 m uzunluğundaki kablo bağlantılarının montajı, tasarlanan montaj aparatıyla tek seferde gerçekleştirilmiştir. Makas kotları ve kablo sehimleri montaj süresince izlenmiş, halat boyları gergi civatalarıyla olması gereken ölçü ve ön gerilmeye getirilmiştir. Tasarım gereği tüm beton mesnetlerindeki ankrajlara ard germe uygulaması yapılmıştır.

 

Tasarım departmanımız montajı aksatmamak adına proje süresince şantiye ile etkin bir iletişimde kalarak adeta 7/24 hizmet veren bir çağrı merkezi gibi sahadan iletilen taleplere tam, zamanında ve doğru cevap verebilmek üzere organize olmuştur. Temmuz 2017 sonu itibariyle toplam 5 bloğun montajı tamamlanmış olup yıl sonuna kadar 12 bloğun tamamı yerine konularak stadyumun çelik çatı montajı tamamlanacaktır.