Yapısal Çeliğin Avrupa'da ve Türkiye'de Gelişimi

Önce Sektörün Avrupa'daki gelişimine bakacak olursak: Avrupa'nın adeta yerle bir olmasına neden olan İkinci Dünya Savaşı'ndan günümüze kadar, Avrupa'nın yapılanmasında ve Avrupa Birliği'nin oluşumunda Çelik Sektörü önemli bir rol oynadı. Bunun temeline inmek için, aşağıdaki kronolojik gelişmelere bakılabilir:
08 Mayıs 1945: 1 Eylül 1939'da başlayan İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesi. Bunun sonucunda yeniden imar edilmesi gereken bir Avrupa.
18 Nisan 1951: Avrupa Kömür ve Çelik Birliği (European Convention for Steel and Coal - ECSC)'nin kurulması antlaşması.
10 Şubat 1953: Kömür, Demir Cevheri ve Demir Hurdası Ortak Pazarının (Common Market for Coal, Iron Ore and Scrap) kuruluşu.
10 Ekim 1955: Avrupa Yapısal Çelik Birliği (European Convention for Constructional Steelwork - ECCS) kuruluşu.

ECCS 1955 yılında, sınırlı demir çelik kaynaklarının daha verimli kullanılması için standartların belirlenmesi ve çelik kullanımının bilinçli bir şekilde yaygınlaştırılması için kuruldu.

Türkiye'deki çelik sektörünün gelişimine bakıldığında: Türkiye'de ilk demir çelik tesisi olan Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (KARDEMİR)'in temeli Mustafa Kemal Atatürk'ün talimatıyla 3 Nisan 1937 tarihinde atıldı. Daha sonra, KARDEMİR'in işletmesinde sorumlu olan Sümerbank'ın öncülüğünde, ilgili bakanlık temsilcilerinin de katılımıyla bir komisyon oluşturularak, "ulusal demir çelik sanayinin gerekliliği ve önemi" vurgulandı. Böylece, Avrupa Kömür ve Çelik Birliği'nin kuruluşundan kısa süre sonra Türkiye'de de Demir Çelik Sektörü oluşumunu tamamladı. Bu gelişime paralel olarak, 15 Mayıs 1965 tarihinde ERDEMİR, 3 Ekim 1970 tarihinde de İSKENDERUN Demir Çelik Tesisleri hizmete girdi. Ancak, Avrupa'da ECCS, ECSC'nin kuruluşunda 4 yıl sonra tesis edilirken, ülkemizde yapısal çelik ve çelik yapı sektörü 1990'lara kadar ihmal edildi.

Yapısal Çelik Sektörü ve Derneği Fikri Doğuyor

Türk Yapısal Çelik Derneği'nin kuruluşu üniversite ve sanayi tarafından aynı zamanlarda ortaya çıkan gereksinimden kaynaklandı. Bir taraftan çelik üreticileri ve çelik yapı yapanlar deprem ülkesi olmasına rağmen Türkiye'de çelik yapıların yeterince yaygın olmaması karşısında alınacak önlemleri tartışıyor, diğer taraftan Avrupa Yapısal Çelik Birliği (European Convention for Constructional Steelwork - ECCS) İstanbul Teknik Üniversitesi'nden Prof. Dr. Tevfik Seno Arda'yı toplantılarına davet ediyordu. Böylece, Derneğimizin Kurucu Başkanı Prof. Dr. Tevfik Seno Arda, 1988 yılından itibaren ECCS toplantılarına, sektörü temsilen fakat İstanbul Teknik Üniversitesi adına katılmaya başladı.

Türk Yapısal Çelik derneği'nin Kuruluşu

Normal olarak ülkeler, dernek, birlik veya enstitüler vasıtasıyla Avrupa Yapısal Çelik Birliği'nde temsil edilmekteydi. Bunun üzerine, ön görüşmelere başlamış olan akademisyenler ve sanayiciler, Türkiye'de dernek kurma faaliyetleri hızlandırıldılar ve 1989 yılında başlayan kuruluş çalışmaları 1992 yılında sona erdi ve Yapısal Çelik Derneği kuruldu. Derneğin kuruluşu; 6762 sayılı Dernekler Yasası hükümlerine uygun olarak, İstanbul'da Kadıköy Kaymakamlığı Dernekler Masası tarafından 34-57/106 kod numarası ile kaydedildi. Türk Yapısal Çelik Derneği'nin kuruluş tarihi, Dernek Kuruluş Bildirimi'nde belirtilen Yapısal Çelik Derneği'nin kuruluş tarihi olan 20 Temmuz 1992 olarak kabul edildi. Derneğin kuruluşu, 3 Aralık 1992 tarih ve 6035 sayılı YENİGÜN Gazetesinde ilan edildi.

Neden TUCSA

Bu süre içinde derneğin isminin kısaltması ilk olarak ECCS'de kullanıldı ve "Turkish Constructional Steelwork Association" kelimelerini ifade eden "TUCSA" kısaltması benimsendi. Buna paralel olarak, Derneğin halen kullanılmakta olan web sitesini açmak için 2000 yılında "www.tucsa.org.tr", daha sonra da www.tucsa.org" adresleri alındı.

Sonuç olarak, geleneklerine vefa duygusu ile bağlı Türk Yapısal Çelik Derneği; sektörün bir çocuğa doğumunda verilen isim gibi benimsemiş olduğu "TUCSA" kısaltmasını 1992 yılından beri kullanmakta, bununla birlikte "TYÇD" veya sektörün benimseyeceği başka bir kısaltmayı kullanmak için de çaba sarf etmektedir.

Ünvanının Başına "Türk" Kelimesi Alındı

Türkiye'de yapısal çelik ve çelik yapı sektörünün oluşumunu sürecinde liderlik yapmış olan Yapısal Çelik Derneği'nin ünvanının başına "Türk" kelimesinin gelmesi için yapılan başvuru Bakanlar Kurulunun 21.02.2001 tarih ve 47616 sayılı yazısına istinaden, 2908 sayılı Dernekler Kanunu'nun 65 inci maddesine göre, 26.02.2001 tarih ve 2001/2122 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile onandı ve derneğimizin ünvanının Türk Yapısal Çelik Derneği olması kararlaştırıldı.

İktisadi İşletme Kuruluşu

Özellikle belgelendirme, eğitim ve araştırma konularında derneğe daha iyi hizmet verebilmek amacıyla, Dernek Ana Tüzüğü'nün 28. maddesine istinaden ve Türk Yapısal Çelik Derneği'nin 19 Haziran 2002 tarihli Olağan Genel Kurulunda alınan 14 sayılı kararı ile 30 Haziran 2003 tarihli Olağan Mali Genel Kurul'da alınan 10.2 sayılı kararına istinaden, Yönetim Kurulu'nun 03.10.2003 tarih ve 96 sıra no.lu uygulama kararı uyarınca kurulan Türk Yapısal Çelik Derneği İktisadi İşletmesi kuruldu. İktisadi İşletmenin kuruluşu; İstanbul Ticaret Sicil Memurluğu'nda Sicil No : 509585 - 457167 sicil numarası ile kayıtlı olup, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu Hükümlerine uygun olarak 14.11.2003 tarihinde tescil edildi ve 02 Kasim 2003 tarih ve 5539 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildi.

Eğitim ve araştırma faaliyetlerinin yoğunluk kazanması üzerine İktisadi İşletme Yönetim Kurulu'nun 22.02.2010 tarih ve 05 sayılı toplantısında İktisadi İşletmenin unvanının Yapısal Çelik Eğitim ve Araştırma Merkezi İktisadi İşletmesi (YAÇEM) olarak değiştirilmesine karar verildi.

Etkinliklerimiz ve ECCS için 50 Yılın En Büyük Projesi

TUCSA kuruluşundan itibaren çelik yapıların ülkemizde standartlara uygun tasarlanması, doğru malzemeyle doğru yapımı, kullanımının yaygınlaştırılması konularında yoğun çaba harcamaktadır.
Derneğin etkinlikleri paralelinde, 1 Mayıs 2003 tarihinde Bingöl'de meydana gelen depremden sonra Başkan Prof. Yardımcı'nın başlattığı girişimler sonunda ECCS'in de desteğini alarak, yurtiçi ve yurtdışında toplanan bağışlarla, İzmit'te depremde yıkılan küçük bir okulun yerine TUCSA tarafından 3.150 m2, üç katlı bir çelik okulunun inşasına karar verildi. Çelik okul binası 2006 Kasım ayında tamamlandı ve kullanıma başlandı. Bu proje 1955 yılında kurulmuş olan ECCS tarafından "50 yılın en büyük projesi" olarak nitelendirildi.

TUCSA bu bağış çelik okulun dışında sektörün gelişimi için; yayın çıkarmak, Yapısal Çelik Günleri ve seminerler düzenlemek, eğitim ve kurslar açmak, öğrencilere yönelik etkinlikler organize etmek, teknik komiteler vasıtasıyla standartlar ve uygulamalar konusuna çalışmalar yürütmek, ECCS'de aktif rol alarak Türkiye'nin tanıtımına katkıda bulunmak, sektörü kamu nezdinde ve uluslararası platformlarda temsil etmek gibi çeşitli etkinliklerde bulunmaktadır.

TUCSA'nın Gelişim Dönemleri

Burada belirtilen aşamaların tarihlerini kesin sınırlarla birbirinden ayırmak imkansızdır, çünkü ikinci aşama başladıktan sonra birinci aşama ve üçüncü aşamaya geçildiğinde de ikinci aşama devam etmektedir. Dolayısıyla, aşağıda belirtilen tarihleri dönemleri tanımlayan yaklaşık tarihler olarak kabul etmek uygun olacaktır.

Türk Yapısal Çelik Derneği, 1980'lerin ikinci yarısında başlayan "sektör bilincinin oluşturulması" çabalarını günümüze kadar sabırla ve dirayetle sürdürmüştür. Dernek kurulduktan sonra da, ECCS ile ilişkilerin geliştirildiğini Avrupa ile bilgi alış verişinin devam ettiğini görürüz. Bu süreçleri belirgin olarak kapsayan ilk aşamanın 2000 yılına kadar devam ettiğini görürüz. Yaklaşık 10 yıl süren bu dönemi Sektör Bilinci ve Bilgi Birikimi Dönemi olarak tanımlayabiliriz.

Büyük Marmara Depremi olarak da nitelenen, 17 Ağustos 1999'da Düzce-Adapazarı-İzmit-Gölcük-Yalova bölgesinde, 12 Kasım 1999'da da Düzce'de meydana gelen depremlerde yaklaşık 17.000 vatandaşımız hayatını kaybetti. Bu depremleri takiben, ECCS'in Yıllık Genel Toplantıları'nın ilk kez İstanbul'da yapıldığı 2000 yılı, ikinci aşama olan Tanıtım Dönemi'nin de başlangıcı olarak kabul edilebilir.

2008 yılında meydana gelen küresel ekonomik kriz sonrasında, sektörün uluslararası piyasalarda iş olanaklarının artırılmasına katkıda bulunmak üzere kamu ile geliştirilen ilişkiler sonucunda Derneğin kamu nezdinde bilinirliği ve tanınırlığı artmaya başladı. Böylece başlayan bu üçüncü aşamayı kamu tarafından Tanınma ve Eğitim Dönemi şeklinde nitelemek mümkündür. Bu dönem, derneğin ECCS kapsamında daha aktif rol almaya başladığı ve ECCS Akademi ile koordineli olarak sistemli eğitimlerin başladığı dönem olarak da bilinmektedir. Bunun sonucunda Türk Yapısal Çelik Derneği tarafından aşağıdaki ECCS görevleri yürütülmüş ve yürütülmektedir.

ECCS Başkanlıkları:

17 Eylül 1999 - 15 Eylül 2000 - Prof. Dr. Tevfik Seno Arda
18 Eylül 2009 - 24 Eylül 2010 - Prof. Dr. Nesrin Yardımcı
09 Eylül 2014 - 17 Eylül 2015 - Prof. Dr. Nesrin Yardımcı

ECCS Tanıtım İcra Kurulu (PMB) Başkanlığı:

21 Eylül 2012 - 17 Eylül 2015 - H. Yener Gür'eş
17 Eylül 2015 - .. Eylül 2018 - H. Yener Gür’eş

Derneğin stratejisini gözden geçirmek üzere 2014 yılında ilk kez gerçekleştirilen Arama Konferansı'ndan çıkan sonuçlara bakıldığında da, dördüncü aşamanın Türk Yapısal Çelik Sektörünün Küreselleşme Dönemi olması beklenmektedir.

Yukarıda da belirtildiği gibi, belirtilen her bir basamağa çıkıldığında önceki basamak yok edilmemiş, bir öncekinin üzerine eklenmiş ve derneğin gücü artarak bugünkü seviyesine gelmiştir.