Mimari yangın güvenliği; binanın çökmesini önleme, yangının yayılmasını kontrol altında tutma ve acil tahliye sağlama olarak üç temel ilkeye dayanır.
Binanın çökmesini önlemek, taşıyıcı sistemin sağlam kalması anlamına gelmektedir. Çelik, yüksek mukavemeti nedeniyle genellikle büyük açıklıkların geçilmesinde en uygun malzeme olarak kabul edilir. Endüstriyel tesisler ve depolar gibi alanlarda genellikle taşıyıcı eleman olarak tercih edilmektedir.
Çelik, yanmaz bir malzemedir. Dolayısıyla yangın yüküne herhangi bir etkisi ya da katkısı yoktur. Ancak 540°C kritik sıcaklık karşısında taşıyıcılığını, çok yüksek sıcaklıklarda ise tüm mekanik özelliklerini kaybeder. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Madde 23/4 bendinde; alanı 5000 m2’den az olan tek katlı yapılar hariç diğer çelik yapılarda, çeliğin sıcaktan uygun şekilde yalıtılması gerektiği belirtilir.
Yangın sırasında binanın çökmemesi ve tahliye için gerekli sürenin sağlanması, çelik taşıyıcıların yangın yalıtımıyla sağlanır. Çelik taşıyıcı sistemlerin yangına dayanıklılığı; püskürtme harç uygulaması, intümesan boya (yangın koruma boyası) ve yangına dayanıklı panellerle kutulama gibi tekniklerle artırılabilir.
Püskürtme Harç
Püskürtme harç uygulaması, yangından korunma yöntemi olarak genellikle çelik yüzeylere doğrudan uygulanır.
Uygulamada seçilen malzemeler, genellikle asma tavanların üzerinde görünmeyen kısımlardaki kirişlerin korunması konusunda en ekonomik ve en süratli koruma yöntemlerinden biridir.
Kolonlarda kullanılması durumunda, estetik bir görünüm elde etmek için alçıpan veya benzeri malzemelerle kaplama yapılabilir ve böylece düzgün bir görünüm sağlanabilir.
İntümesan Boya
İnce bir tabaka halindeki boya katları veya macun, fırça, püskürtme veya mala kullanılarak çelik yüzeylere uygulanır. Boya, ısı ve alevlerin etkisiyle köpürerek kabarır ve özgün kalınlığının 50 katına kadar genişler. Bu sayede çelik ile ısı arasında kömürleşmiş bir yalıtım tabakası oluşur, böylece çeliği ısıdan korur.
Paneller ile Kutulama
Çeliğe uygulanacak paneller; vida, bağlama kayışları veya galvanizli profil gibi mekanik yöntemler kullanılarak çelik yüzeyine yapıştırılabilir veya pimlerle tutturulabilir.
Plakalı sistemler olması nedeniyle, özellikle sonraki dekorasyon aşamalarında pürüzsüz yüzeylerin gerektiği kolonların korunması için idealdir.
Örneğin, bekleme alanları ve sergi salonları gibi dekoratif görünümün önemli olduğu mekanlarda tercih edilebilir.
Taşıyıcı çelik sistemlerde yangın güvenliği önlemlerini sağlayabilmek için ulusal ve uluslararası standartları ve yönetmelikleri bilmek gereklidir.