Projeler

2016 yılında inşaatına başlanılan Giresun Çotanak Stadyumu hem modern görünümü hem de şehrin yapısına ve tarihine uyumu nedeniyle uluslararası standartlara sahip bir stadyum kimliğiyle karşımıza çıkıyor.

 

 

Projenin ana yüklenicisi Siyahkalem Mühendislik İnşaat tarafından 2016 yılında inşaatına başlanan Giresun Çotanak Spor Kompleksi, uluslararası müsabakaların düzenlenebileceği 22.000 kişilik stadyumu, 1200 kişilik olimpik yüzme havuzu binası, antrenman sahası, mağazalar, kapalı ve açık otopark alanları içerisinde bulunan bir yapılar bütünü.

 

Fındığı ile meşhur Giresun ilinde yaklaşık 120 dönüm arsa üzerinde gerçekleştirilen 113.540 m2 kapalı alana sahip Çotanak Arena projesinin konsept mimari tasarımı Bora Soykut, uygulama mimari projesi ise Azaksu Mimarlık tarafından hazırlandı.

 

Stadyumun yapısal çelik çatısının proje ve imalatı için Siyahkalem Mühendislik İnşaat tarafından teknik danışman olarak atanan Meinhardt Türkiye, sunduğu alternatif taşıyıcı sistem önerisiyle çelik çatının optimizasyonu ve yeniden statik projesinin hazırlanması görevini üstlendi. Spor kompleksi projesinin statik proje müellifi olan Erduman Mühendislik ile istişare edilerek, Meinhardt tarafından stadyum çatısı için geliştirilen statik tasarımın projelendirilmesi için yoğun bir çalışma başlatılırken, bir ay gibi süre içinde TOKİ’den ön onaylar alınarak çelik yüklenicisi tarafından malzeme siparişi verilebilmesinin önü açıldı.

 

İlk olarak, projenin yapım ihalesi aşamasında ana yükleniciye teslim edilen statik projelere göre bazı çelik çatı elemanlarının karayoluyla nakledilebilir ölçülerin dışında kaldığı görüldü. Ardından hem nakliye kolaylığı sağlayacak hem de asgari fire verecek şekilde çatı elemanlarında uygun ek yerleri tespit edildi.

 

İhale projesi kapsamındaki düşey stabilite ve düzlem içi çaprazlarının boru kesitli profillerden teşkil edildiği görüldü. Değer mühendisliği kapsamında tüm stabilite çaprazları gergi çubuklarıyla (tension rod) değiştirildi.

 

Ayrıca, konsol çatı makaslarındaki bazı yük almayan dikmeler (zero-force member) iptal edildi.

 

Güncellenen makas konfigürasyonu ve yüklerine göre makas ana bağlantıları güvende kalacak şekilde değiştirilerek optimize edildi.

 

Çatıdaki boru profil çaprazların gergi çubuklarıyla değiştirilmesi ve makaslardaki bazı dikmelerin iptaliyle oluşan ölü yük azalımı ile konsol çatı makaslarında boru profil elemanların çapları küçültülebildi. Bu sayede ciddi malzeme tasarrufu sağlandı. İhale dokümanlarına göre 2420 tonu ana taşıyıcı çatı makasları olan toplam 3465 tonluk stadyum çelik çatısı, Meinhardt’ın alternatif tasarımıyla 650 ton azaltılarak (%26), 1790 tonu ana taşıyıcı çatı makasları olan ikincil çelikler dâhil toplam 2815 ton ağırlığına optimize edildi.

 

Bağlantı hesapları önce şartnamelerdeki esaslara göre el hesabı ile ön boyutlandırılıp, akabinde IDEASTATICA® programıyla detaylı şekilde sonlu elemanlar yöntemiyle analiz edilerek teyit edildi ve geliştirildi. Çekme tesiri altında çalışan makas üst başlığı ek bağlantı yerleri istavroz plaka detayıyla, basınç tesirleri altında çalışan makas alt başlığı ek bağlantı yerleri de kompakt alın plakayla detaylandırılmasının hem mimari estetik hem de montaj kolaylığı açısından uygun olacağına karar verildi.

 

Bu çalışmalar sırasında, ihale projesinde çelik çatının birbirinden bağımsız tribün blokları üzerinde dilatasyonsuz (monoblok) şekilde sabit mesnet kabulü ile SAP2000® programıyla analiz edildiği anlaşıldı.

 

10 adet bağımsız betonarme tribün blokunun deprem yükleri altındaki farklı davranışlarının çelik çatıya olan etkisinin incelenmesi için rüzgâr tüneli testi sonuçlarının detaylıca işlenmiş olduğu SAP2000 modeline betonarme tribün yapıları eklendi.

 

Farklı blokların yapısal davranışları irdelenirken, yapıların doğal titreşim periyotları, göreli kat ötelemeleri ve kütleleriyle birlikte 2007 Deprem Yönetmeliğine göre hesaplanan deprem yükleri karşılaştırıldı.

 

Çelik çatının dilatasyonsuz olarak tasarlanmış olması, blokların en üst kottan elastik bir şekilde birbirine bağlanmasına yol açtığından, çelik çatı ile betonarme bloklar arasındaki etkileşimin hesaplanması ve gergi çubuklarının tasarımı için doğrusal olmayan (non-linear) analiz yöntemiyle birçok analiz yapıldı.

 

Dilatasyonların iki yanındaki düşey çaprazların diğer stabilite çaprazlarına göre zorlandığı ve deprem yükü altındaki hareket farklılığından oluşan etkileşimin çatıdaki düşey ve yatay çaprazlar üzerinden akarak karşılandığı görüldü. Bunun sonucu olarak, ek dayanım sağlayacak gergi çubuğu elemanları ile gelen kuvvetler karşılandı.

 

Üç aylık kısa süre içinde TOKİ ve EPP yetkilileriyle muhtelif proje toplantıları gerçekleştirildi ve inşaat programında gecikme olmaksızın gerekli onaylar alındı.

 

Bu projenin bir özelliğinin de TOKİ’nin onayladığı ve gergi çubuklarının kullanıldığı ilk stadyum projesi olduğu bildirildi. Tüm detaylandırma süreci boyunca sahada hiç yapısal kaynak yapılmayacak şekilde bağlantı detayları planlaması hedeflendi. Meinhardt sorumluluğundaki ana taşıyıcı çelik tasarımları için toplam 1790 ton çelik ve yaklaşık 33.000 adet bulon (cıvata) kullanılmasına rağmen sahada hiç kaynak yapılmadı. Sahada birleştirilen tüm çelik elemanlar bulonlu (cıvatalı) olarak ve hızlı bir şekilde monte edilebilecek şekilde tasarlandı. Çelik çatının ikincil çelik imalatlarına (kedi yolları, skorbord, membran çatı kasnakları, oluklar, vs.) ait mühendislik ve detaylandırma çalışmaları ile tüm imalat çizimlerinin hazırlanması işleri Örtaş Çelik tarafından yürütüldü.

 

Çelik yapı uygulama sınıfı EXC3 olarak tatbik edildi; TS EN ISO 12944 şartnamesine göre C3 korozyon kategorisi ve High +15 yıl dayanıklılık süresi boya sistemi uygulandı.

 

Bu projedeki başarının en önemli sırrı statik proje ofisi ile çelik müteahhitinin projenin başından itibaren birlikte çalışması, yüklenici firma ve müşavirle sıkça yapılan koordinasyon toplantıları ve çelik imalatının planlama, imalat ve montaj aşamaları düşünülerek statik tasarımın ve bağlantı detaylarının hazırlanması oldu.

 

Sonuç itibariyle Türk sporu ve Giresun şehri özel bir stadyuma kavuştu.