Mal Sahibi: Sağlam İnşaat
Mimari Tasarım: DDG, Ömerler Mimarlık
Statik Tasarım: Balkar Mühendislik
Proje Yeri ve Yılı: Batı Ataşehir, İstanbul, 2011
Ülker Sports Arena projesi, tasarımın ilk aşamalarında karma kullanım projesi olarak ortaya çıktı. Proje bünyesinde Kapalı Spor Salonu, AVM, Ofis ve Otel fonksiyonları da yer alıyordu. Tüm proje bu fonksiyonları kapsayacak şekilde tasarlandı ve projelendirildi. Daha sonra yatırımcı firmanın isteği üzerine, proje sadece kapalı spor salonu olarak revize edildi. Diğer fonksiyonlar ikinci etap olarak düşünülüyordu ama şu aşamada proje sadece kapalı spor salonu olarak bitirildi.
Ülker Sports Arena projesinin konsept projesi, DDG tarafından hazırlandı. Projenin ilk tasarım aşamalarında Arena bölümünün formu tamamen farklı bir yapıdaydı, ama yatırımcının isteği üzerine proje değişti ve sonraki aşamada Arena'nın tasarımı da Ömerler Mimarlık tarafından yapıldı. Ayrıca tüm projenin ruhsat, uygulama ve sistem detay projelerini de Ömerler Mimarlık tasarladı.
13 Bin 500 seyirci kapasiteli kompleks, bayan ve erkek basketbol takımlarının ulusal ve uluslararası maçlarına ev sahipliği yapacak. Bu sebeple Ömerler Mimarlık'tan Yüksek Mimar Ömer Somer, sporcuların rahatlığını ön planda tuttuklarını söylüyor: "Maç önceleri ve sonraları rahatlamaları için soyunma bölümlerinde büyük salonlar (lounge) bulunuyor. Bu bölümler her türlü konfor standardını barındırıyor. Aynı şekilde seyirci için de genel olarak giriş-çıkış, oturma ve seyir kalitesini sağlayan bir tasarım hazırlandı. Özel suitler ve özel odalar tasarlanarak yüksek kalitede maç izleme keyfi planlandı. Statta bunun dışında CIP özel katları ve özel asansörler de mevcut. Bu bölümlerde her türlü "catering" hizmeti de verilebilecek."
67 bin metrekarelik alanda 2008 yılında yapımına başlanan Fenerbahçe Uluslararası Spor Kompleksi Ülker Sports Arena'nın ana salon iç yüksekliği 28 metre. Tavan çekme kapasitesi, salona giriş yapılan alanların büyüklüğü, içeriye birçok tır girebilmesi de dünya çapında prodüksiyonların burada yapılabilmesini sağlıyor. 6 adet soyunma odasının yanı sıra, 5 adet de küçük soyunma odası ile Ülker Sports Arena birçok uluslararası spor organizasyonuna da rahatça ev sahipliği yapabilecek.
Arena, 13.500 kişilik kapasitesi, 44 adet locası, salonu gören restoranı, özel alanları ve hem antrenmanlar hem de maçlar için kullanılabilecek 2.500 kişi kapasiteli küçük salonu ile Türkiye'de ilkleri yaşatıyor.
Yapının fonksiyonu gereği hiç bir izleyicinin önüne kolon gelmemesinden yola çıkarak yapıda geniş açıklıklar geçilmek zorunda kaldıklarını belirten Mimar Ömer Somer, "Bu ölçekte bir Arena tasarlarken, çeliğin avantajlarını kullanmak zorundasınız. Çeliğin tabii ki geniş açıklıkları geçmek için büyük avantajı var. Yapım hızı ve tasarımda istediğimiz zarifliği yakalayabilmek için çelikten başka bir alternatifimiz yoktu" diyor.
Planlama aşamasında her türlü detayın düşünüldüğü Arena'nın iç mekan reklam alanları Türkiye'de tek olma özelliğine sahip. Tribünleri dolaşan 360 derece led kuşağı, ağırlığı 28 tonu bulan ve Avrupa'nın en büyüğü olma özelliğini taşıyan skorbordu ile sponsorlarına hayallerindekini gerçekleştirebilecekleri iletişim alan ve olanakları sunuyor.
75 bin 550 metrekarelik kompleksin 31 bin 700 metrekaresi otopark için ayrıldı. Bu sayede iki binden fazla araç, komplekse giriş yapabilecek. Çevredeki trafiğin engellenmesi için ileride metro istasyonu bağlantılı mekik seferler yapılması da planlanıyor.
Fenerbahçe Uluslararası Spor Kompleksi Ülker Sports Arena, görüş açıları, oturma düzenleri, binaya giriş ve çıkışların FIBA standartları gözetilerek hazırlanan projesiyle, Türkiye'ye NBA standartları getirdi.
Teknik Bilgiler
Basketbol seyirci sayısı: 12.500
Konser seyirci sayısı: 13.100
Bodrum Katlar (otopark): 31,700 m2
Arena Katları: 43,850 m2
Toplam: 67.000 m2
STATİK DETAYLAR
Ülker Sport Arena planda, merkezleri farklı iki yarım dairenin birleşmesiyle oluşturulmuş bir geometriye sahip. Yapının temeli, baret kazıklı radye temel olup, ana taşıyıcı sistemi betonarme. Büyük açıklıkların olduğu çatıda ise taşıyıcı sistem çelik olarak teşkil edildi. Arena'da temel üstündeki ilk iki kat otopark olarak kullanılmakta. Otopark katlarının üzerinde uluslararası ebatlarda basketbol sahası, tribünler, toplantı salonu, suitler, VIP, soyunma odaları v.s. yer almakta. Proje dahilinde, Arena'ya ilave olarak, bir antreman sahası olmak üzere ve çeşitli amaçlarla kullanılan 4 blok daha bulunuyor.
Temel üst kotu -7.00 olan Arena'nın çelik çatı üst kotu +37.50'. Kat yükseklikleri ilk bodrumda 3.20 m, ikinci bodrumda 3.80 m, diğer katlarda ise 6.11 m, 5.79 m, 3.92 m, 8.68 m ve 5.80 m olarak devam etmekte. Yapının düşey taşıcılarının arasındaki maksimum mesafe yaklaşık 120 m.
Ülker Sports Arena' nın tasarımı Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (2007) referans alınarak yapıldı. Türk yönetmeliklerinin yanı sıra, Eurocode 2, UBC ve ACI318 gibi Avrupa ve Amerikan yönetmeliklerinden de faydalanıldı. Yapı 1. derece deprem bölgesinde bulunmakta olduğundan yapı önem katsayısı 1.2 kabul edildi. İşletme anında makaslara gelecek yatay ve düşey yükler tasarımda göz önüne alındı. Bu yüklere ilave olarak mekanik yükler, scoreboard yükü, kaplama, kar v.b yükler de dikkate alındı.
Yapıda kullanılan beton sınıfı C30 ve C35 ve betonarme çeliği olarak S420 sınıfı malzeme kullanıldı. Yapı çeliği olarak ise St37, St52 ve yüksek kalite yapı çeliği kullanıldı.
Yapının betonarme sistemi, çerçeve ve perdelerden oluşmakta. Yapının taşıyıcı sistemi, kolon/perde+kiriş+plak olarak tasarlandı. Kolon ve perdeler, her bir deprem doğrultusunda, yapının ağırlık merkezi ile rijitlik merkezinin birbirlerine yakın olması kuralına göre kat düzleminde yerleştirildi. Taşıyıcı sistem yapının mimari gerekliliklerine göre radyel ve teğetsel akslardan teşkil edildi. Çelik çatıyı taşıyan kolonlar 250/100 ebadında olup, diğer kolonlar ise 120/100, 100/100 ve 80/80 ebatlarında. Kolonları birbirine bağlayan kirişler 100/60 (ilk katta) ve 100/80 (üst katlarda) olup, ana çerçeveler bu şekilde oluşturuldu. Tribünlerin taşıyıcı kirişleri, yerinde dökme betonarme eğik kirişler olup, bu kirişler arasında ise fabrikada imalatı yapılan precast yapı elemanları kullanıldı.
Çelik çatı sistemi 55 ile 90 m arasında değişen açıklıklara sahip 8 adet ana makas ile bu makasların stabiletisini sağlayan makaslara dik yönde kiriş ve çaprazlardan oluştu. Ayrıca çatı düzleminde de stabilite çaprazları teşkil edildi. Makas alt ve üst başlıkları kalın ve geniş başlıklı HD profillerinden meydana geldi. Yapıda özel olarak çatıda çeşitli ilave yükleri taşıyacak bir platform (Rigging Structure) teşkil edildi. Bu platform makasların alt başlığı seviyesinde oluşturuldu.
Oyun sahasının üzerinde çeşitli etkinlikler için sahne kurulmasına yardımcı olacak, ışıklandırma ve mekanik ekipmanların taşınması için böyle bir sisteme ihtiyaç duyuldu. Platform iki yönde ızgara şeklinde sisteme sahip kirişlerle ana makaslara bağlandı. Çatıda orta kısımda bulunan ve açıklığı en fazla olan iki ana makas ilave olarak scoreboard yüklerini de taşımakta. Deprem anında çatıda oluşabilecek yatay yüklerin betonarme sisteme homojen dağılımı sağlamak amacı ile makas mesnetlerinde belirli yatay rijitliği olan elastomer mesnetler kullanıldı.
Ülker Sports Arena'nın tasarımı Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (2007) referans alınarak yapıldı.