TR|EN
Güncel
Steelorbis
Depreme Dayanıklı Binalar
E-Bülten Aboneliği
Tevfik Seno Arda Lisesi
Yayınlar > Çelik Yapılar
Sayı: 41 - Eylül 2014

Projeler


Djibouti Uçak Hangarı

İçerisinde uçakların bakımlarının yapılacak olmasının geometriyi belirlediği proje

Projenin Adı: Uçak Hangarı
Mal Sahibi: Japon Hava Öz Savunma Kuvvetleri
Mimari Tasarım: Mezz Design Bureau (İtalya)
Statik Tasarım: Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş.
Ana Müteahhit: Mezz International Ltd. (İtalya)
Çelik Yapı İmalatçısı: Dorçe Prefabrik Yapı ve İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş.
Proje Yeri ve Yılı: Djibouti-Afrika / 2011

Yapı ile ilgili ilk talep tasarım ofisine ulaştığında elimizde oldukça sınırlı bilgi bulunuyordu. İstenen yapı, basit bir depo yapısı gibi gözükmekle birlikte, bunu basit depo binalarından ayıran en önemli özelliği içerisinde uçakların bakımlarının yapılacak olmasıydı. Dolayısıyla işveren ile görüşmeler sıklaştıkça yavaş yavaş yapının geometrisini belirleyen parametrelerde oluşmaya başladı. Öncelikle, istenen hangarda hangi tip uçakların barınacağı sorusunun cevabı bulundu. Daha sonra belirtilen uçak tiplerinin ölçülerine ulaşılarak, yine işveren ve operasyonel konularda yetkili uzmanlarla görüşülerek, kanat mesafesine göre hangarın genişliği, kuyruk yüksekliğine göre talep edilen iki adet 3 Ton kapasiteli, tavan tipi askı vincin kanca altı mesafesi belirlendi. Son olarak hangar kapılarının ebatlarının ve tipinin belirlenmesinden sonra, kanatların birbiri üzerinde toplandıktan sonra yine yalıtımlı bir ortamda tutulması talep edildiği için ilk aksta bu amaca yönelik bir cep oluşturuldu.
 
Hesap ve Tasarım İlkeleri
Strüktürel sistemin çözümü esnasında; ekonomi, sevk edilebilirlik ve montaj kolaylığı üç ana ilke olarak belirlendi. Sınırlı proje süresi yüzünden, zaman faktörü de bu üç ana ilkeyi çerçeveleyen bir unsur olarak tasarım çalışmalarının yönünü belirledi.
 
Taşıyıcı Sistem ve Çözüm Prensipleri
Belirlenen prensipler çerçevesinde, 45 mt açıklığa ve 14,6 mt omuz yüksekliğine sahip yapının, taşıyıcı çerçeve sistemine dair farklı alternatifler geliştirildi ve her bir alternatif avantaj ve dezavantajları ile ele alındı. Bu alternatifler arasından, hazır kesit kolon kullanımı ve yine hazır kesit elemanlarla oluşturulan örme kiriş sistemiyle, talep edilen açıklığın geçilmesi ön plana çıktı. Yanal yüklere karşı sistemin stabilitesinin sağlanması için, çerçeve düzleminde, kolon ayakları temele ankastre olarak bağlanırken, diğer doğrultuda kolonlar temele mafsallı bağlanıp bu yöndeki yüklerin temele aktarımı için çapraz elemanlar öngörülmüştür. Bununla beraber çatı elemanlarına etkiyen yanal yüklerin düşey elemanlar vasıtasıyla temele aktarılabilmesi için, çatı düzleminde gerekli çapraz elemanlar teşkil edilmiştir. Örme kirişlere bağlı askı vinçlerin hem düşey olarak etkisi, hem de frenlemeden kaynaklı oluşturacağı yanal yükler hesaplamada göz önünde bulundurulmuştur.
 
Kesitler ve Bağlantılar
Birleşim Elemanları ve Tipleri
Örme kiriş elemanları için alt üstlük başlık profillerinin diagonel elemanlarla olan birleşimini kolaylaştırmak için geniş başlıklı HEA profiller tercih edilmiştir.
Bu aynı zamanda eksenel olarak çalışan makas elemanlarının dar başlıklı I profillere göre daha az yükseklikle çözülebilmesini sağlamıştır ki sevkiyat hacmi düşünüldüğünde bu yapıya ciddi bir ekonomi sağlamıştır. Kolonlar için yine geniş başlıklı HEA profiller kullanılırken, çapraz elemanlar için boru kesitli profiller, kaplamayı taşıyan kuşak ve aşıklar ise uygun kesitli soğuk bükme profiller tercih edilmiştir. Bulonlu bağlantılarda özellikle ek kısımları tahkik edilmiş ve uygun sayı ve kapasitede bağlantı elemanı kullanılmıştır.
 
Alınan Değerler , Kullanılan Yükler
Çatı hareketli yükü: 0,96 kN/m2
Kaplama yükü: 0,2 kN/m2
Servis yükü: 0,24 kN/m2
Rüzgar hızı: 40 m/s
Vinç kapasiteleri: 3 T / vinç
Deprem Yükü: IBC 2006
(Ss)=0,815
(S1)=0,36
 
Uygulanan Standart ve Yönetmelikler
Unified Facilities Criteria UFC (March 1, 2005 )
International Building Code IBC -2006
ANSI-AISC 360-05 Specification For Structural Steel Building ( March 09,2005 )
ASCE7-05 Minimum Design Loads for Structures
 
Malzeme Seçimi
S275JR (Geniş başlıklı profiller)
S235JR (Bağlantı plakaları ve Soğuk Bükme Profiller)
 
Korumalar
Yapının deniz kenarına yakın bir yerde konumlandırılacak olması sebebiyle öncelikli olarak ISO 12944-2 ye göre bölgenin korozyon sınıfı tespit edilmiş ve buna uygun boya sistemleri değerlendirilmiştir. Buna göre tüm yapısal elemanlara Sa2.5 kumlama yapılmış daha sonra “Epoxy Shopprimer, Zinc Phosphate Epoxy Primer, Epoxy Intermediate ve Polyurethane Topcoat” olacak şekilde koruyucu boya katmanları uygulanmıştır.

Çelik İmalatı ve Montajının Özellikleri
İmalat aşamasında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, çok parçalı yapısı sebebiyle, çatı makasları oldu. Tasarım aşamasında sevkiyat sınırını geçmemesi için yaklaşık 11 mt. lik parçalara bölünen bu makasların her bir birleşim noktası imalat aşamasında kontrol edildi ve parçaların bağlantıları Fabrika sahasında geçici olarak gerçekleştirildi. Yine çapraz bağlantıları için makasa kaynaklı olarak birleştirilen bağlantı plakalarının toplam seviyat hacmini arttırdığı görüldü ve bu bağlantılar imalat aşamasında bulonlu hale getirildi. Özellikle farklı yönlerden çoklu bağlantıların gerçekleştiği çatı düzleminde Tekla ile tasarım yapmanın ve CNC kontrollü delme-kesme hatlarının faydası görüldü.
Montajla ilgili olarak dikkat edilmesi gereken en önemli konu yine açıklıktan dolayı yerde birleştirilen 45 mt uzunluğundaki makasın 2 vinçle koordineli olarak kaldırılmasını ve monte edilmesini sağlamak oldu. Ayrıca makasta oluşan sehimin ön cephede bulunan 45 mt genişliğindeki kapının çalışmasını engellememesi için yeterli toleransın montaj sırasında sağlanması gerekiyordu. Her iki zorluk da deneyimli saha personeli ve düzgün planlama sayesinde şantiyede aşıldı Diğer bir zorluk uzunluğu fazla olan elemanların birleştirildikten sonra doğrusallıklarını tam olarak koruyamamaları ile ilgiliydi. İlk yapılan denemelerden sonra delik toleransları azaltılarak bu sorun da minimize edildi.
Çelik Yapılar - Sayı: 41 - Eylül 2014



© 2014 - Türk Yapısal Çelik Derneği