Projeler

PROJE
Projenin Yeri: Trablus / Libya
Statik Proje: Emir Mühendislik, M. Adnan Öğüt,Turgut Bilen, A.Kerim Tok
Mimari Proje: Tabanlıoğlu Mimarlık
Ana Yüklenici: System İnşaat

MİMARİ ÖZELLİKLER
Tarih kayıtlarına göre milattan önce 4000 senelerine tekabül eden ve insanoğlunun sığınak oluşturma içgüdüsüyle başlayan kübik şekil verdiği mağara ve kütle oyma işi, yapısal ilk eserler olarak kabul edilebilir. İnsanoğlunun kabile ve klan şeklinde bir araya gelip ortak menfaatler için fikir alışverişinde bulunduğu ve sosyal aktivitelerin yapıldığı, ilk örneklerinin milattan önce 3500 senelerinde yapıldığı tahmin edilen ve içerisinde teatral oyunların oynandığı, politik kararların, savaş ve göç kararlarının tartışıldığı amfitiyatro eserlerine rastlamaktayız.
Günümüzde, sosyal kültür perspektifinin oluşturduğu, amfitiyatro kullanım amaçlarına benzer ihtiyaçların giderilmesi için oluşturulan mimari yapılar “kongre binası” adı ile anılmaktadır.
Mayıs 2009 da inşaatına başlanan ve mimari olarak yapının bulunduğu Trablus şehrinin coğrafi şekil ve şartlarını, bölge halkının inanç ve kültürlerini yansıtan “Trablus Uluslararası Kongre Binası”, belki de insanlık için alınacak önemli bir kararın merkezi olacak bir yapıdır.
Trablus Uluslararası Kongre Merkezi, 3000 kişilik kapasitesiyle Trablus’un tam merkezinde bulunan şehrin ilk ve en modern yapısıdır. Binanın inşaatına 25.05.2009 tarihinde başlandı, 15.02.2010 tarihinde yapısal çalışmaları (tasarım, arazi düzenleme ve altyapı) dahil olmak üzere kamuya teslim edilmiştir.
Trablus’un merkezinde, havaalanına 35 km uzaklıkta bulunan kongre merkezine ulaşılması son derece kolay olmaktadır. Salon, palmiye ve okaliptüs ağaçları ile dolu yeşil alanların arasında bulunmakta olup çevresindeki birçok lüks otel, spor tesisi ve kütüphanesiyle Trablus’un en işlek konumlarından birinin tam ortasında yer almaktadır. System Construction’ ın denetiminde, bu süreç, 260 gün olarak tahmin edilen süreden daha kısa bir süre içerisinde tamamlanmıştır. Kompleks, birçok toplantıya ev sahipliği yaparken üst düzey konforu da beraberinde sunuyor.
Bu yapının özelliklerinden biri, dünyanın ikinci en büyük “mesh screen”e sahip olmasıdır. Yapıya ayrıcalık ve özgünlük katan ikinci özellik ise, dünyada ilk kez cephe kaplama ve giydirme sistemlerinin kullanılması. Bu, yaklaşık olarak 9000 metrekare örgü kaplamayı kapsayan dekoratif bir soğuk cephe uygulamasıdır. Diğer cephede kullanılan bir diğer yeni yöntem ise, asmalı olarak sarkıtılan 14 metre uzunluğunda cam yüzey.
Libya’da yeni bir çelik yapı olarak inşa edilen, ilk modern toplantı merkezidir. Bu binanın en geniş alanı, 56 metrelik paylaşılan ışık ile 3476 metrekarelik ana toplantı salonudur. Yapı genelinde kullanılan çeliğin toplam ağırlığı ise 6250 tona ulaşmaktadır.
Su ısıtma ve soğutma enerjisi yeraltı yapısı, kontrol merkezinden kontrol edilse de kendine ait kontrol merkezi binasına da sahiptir. Merkez bina, elli yılda aşılma olasılığı yüzde 10 olan ve çevrimi 275 yıl olan depreme dayanıklı şekilde tasarlanmıştır.

STATİK ÖZELLİKLER
Yapıda genel olarak kullanılan malzeme türü standart imal profil malzemesi olan S275JR dir. Bunun yanında bağlantı detaylarında kullanılan plakalar S235JR ve S355JR dir. Bağlantı detaylarında kullanılan bulonlar ISO 10.9 olmakla beraber ankraj bulonları ISO 5.6 kalitesindedir.
Yapı tasarımının çelik kısmında AISC-LRFD (American Institude of Steel Construction – Load and Resistance Factor Design), betonarme kısmında ise ACI318 (American Concrete Institude) standartları esas alınmıştır. Deprem parametreleri oluşturulurken deprem büyüklüğünü birebir etkileyen zemin yapısı ve sınıfı için özel bir çalışma yapılmış olup UBC97 - Uniform Building Code standardında girdiği kategori dikkatlice seçilmiştir.
Yapı tasarımında yapıya etkiyen zati ağırlıklar, kaplama yükleri, rüzgar yükleri, yönetmeliğin öngördüğü minimum hareketli yükler, ısıl yükler, duvar yükleri ve deprem yükleri yönetmeliklerde istatistiki çalışmalarla ortaya konulan belirli katsayılarla birleştirilip yapıya etkitilmiştir. Yapı 3 boyutlu olarak Sap2000 ve Etabs programlarında modellenerek analiz ve dizayn edilmiştir. Yapının imalat resimlerinin hazırlanması için ise Xsteel programı kullanılmıştır.
Yapının taşıyıcı sistemi, her iki doğrultuda moment çerçevelerinden meydana gelmektedir. Kolonlar 16mx16m ‘ lik grid sisteminde tipik döşeme panelleri oluşturacak şekilde yerleştirilmiştir. Mimari tasarım şartlarını sağlamak amacı ile mimari grup ile yapılan koordinasyon sonucu optimum boyut olarak tespit edilmiştir. Çerçeve aksını her iki yönde sağlayan ana kirişler açıklık ortalarında kompozit olarak çözülerek tasarruf sağlanması amaçlanmıştır. Ana kirişler tedariki kolay ve stoklarda bolca bulunup şantiyeye nakliyesi hızlı olmasından dolayı standart S275JR kalitede Avrupa profilleri seçilmiştir.
Aynı yaklaşım nervür kirişler için de geçerli olmuştur. Seçilen tüm kesitler için her türlü deplasman, sehim, vibrasyon ve mukavemet hesapları yapılmıştır. Nervür kirişler her 16mx16m ‘ lik döşeme paneli içerisinde yön değiştirmektedir. Bu şekilde tüm ana aks kirişlerin aynı düşey yükle zorlanması amaçlanmış, kolon ve temele giden yüklerin ve bu yüklerden oluşan deprem yüklerinin orantılı olarak dağılması sağlanarak her iki çerçeve yönünde de aynı rijitliğe sahip çerçeveler elde edilmiştir.
16mx16m panellerden oluşan kat döşemeleri aks kirişleri ve nervür kirişlerinden teşkil edilmiştir. Kompozit olarak tasarlanan nervür kirişlerinin çerçeve kirişlerine bağlantısı dönme serbestisi verilen mafsallı bağlantı ile tasarlanmıştır. Tüm civatalar 10.9 kalitesindedir ve yönetmelik ve şartnamelerde verilen tork değerleri verilerek sıkılmışlardır. Tüm nervür kirişler ve ana aks kirişleri 80mm + 70mm kalınlığındaki betonarme döşeme ile kompozit sistem kompozit sistem oluşturacak şekilde tasarlanmıştır. Döşeme sisteminde kompozit döşeme siteminin kullanılmış olması döşeme ağırlıklarını azaltması ve betonarme döşeme ile çelik kesitlerin beraber çalışmasını sağlaması açısından ayrıca bir maliyet avantajı sağlamıştır.
Kongre binasının büyük açıklıkları kolonsuz geçen modern mimarisine en uygun malzeme çeliktir. Kolon aks aralıkları 16 metre olup, yapının en göze çarpan bölümü olan ana konferans salonunda 56 metre kolonsuz açıklık geçilmesidir. Bu açıklık mahya noktasında 3.5 metre yüksekliğe sahip, şekilde görülen formda oluşturulan ve 8 metrelik aks siteminde bir tarafta betonarme kolonlara diğer tarafta çelik kolonlara oturtulan bir makas sistemi ile geçilmiştir. Makas alt ve üst başlık ve çatı stabiliteleri klasik yöntemlerle oluşturulmuştur. Çatı taşıyıcı sitemi 8 metre aks aralıklarında geçen makaslara 1.5 metrede bir oturan sürekli aşık sistemi ile oluşturulmuştur.
İki kütle arasında bağlantıyı sağlayan 64 metre uzunluğundaki yürüme yolu çatıya tij askı sistemi ile bağlanmıştır.
Çelik bir yapının yangın şartnamelerinde verilen yangına dayanım sürelerinin sağlanabilmesi için çeliğe yangın izolasyonu uygulanmalıdır. Projede mimari gereksinimler göz önünde bulundurularak, beton kaplama veya boya izolasyonu uygulanmıştır.
Yapıda bulunan 56 metre açık, 15 metre konsol ve askı gibi sistemlerin günümüzde çelikten başka malzeme kullanılarak geçilmesi pek mümkün değildir. Bu ölçekteki çelik bir yapının inşaatının tamamlanıp 8 ay gibi kısa bir sürede kullanıma açılması, çelik yapıların inşaat hızına önemli bir örnektir.