Avrupa Yapısal Çelik Birliği (ECCS) tarafından düzenlenen Avrupa Çelik Köprü Ödülleri’nin ilki 2008 yılında gerçekleştirilmişti. İki yılda bir düzenlenen organizasyonun ikincisi 2010 yılında gerçekleştirildi ve Ödül Töreni de Çelik Yapılar Haftası 2010 kapsamında Türkiye’de yapıldı.
Amacı, dikkate değer çelik ve kompozit köprülerin tanınması, yapım, üretim, ekonomi ve mimaride çeliğin avantajlarının vurgulanmasıyla müşterilere, mimarlara ve mühendislere inşaat sektöründe çelik kullanmayı benimseterek, çelik sektörünü daha rekabetçi bir hale getirmek olan Avrupa Çelik Köprüler Ödülleri’ne bu yıl 37 proje başvurusu oldu. Tüm teknik hazırlıkları Türk Yapısal Çelik Derneği Teknik Müdürü Berna Aydöner ve ECCS yönetimi tarafından gerçekleştirilen çalışmada projeler üç kategoride yarıştı. “Yol ve Demiryolu Köprüleri”, “Yaya Köprüleri” ve “Var olan bir köprünün çelik kullanılarak yenilenmesi (kapsamlı yenileme, genişletme veya kısmen değiştirme)” kategorilerde, Paulo J. S. Cruz, Jean-Pierre Epinoux, Niels Gimsing, Ulrike Kuhlmann, Bertrand Lemoine ve Nesrin Yardımcı’dan oluşan Jüri tarafından değerlendirilen projelerden 5 tanesi ödüle değer bulundu. Her kategori için bir proje ödül, bir proje de sertifika ile ödüllendirilirken, jüri bu yıl üçüncü kategoride sadece tek bir projeyi ödüle değer buldu.
Çelik Yapılar Haftası 2010 İstanbul programı çerçevesinde 22 Eylül 2010’da gerçekleşen Ödül Töreni’nde proje sahipleri ödülleri ECCS ve TUCSA Başkanı Prof. Dr. Nesrin Yardımcı’nın elinden aldılar. Bu yıl Türkiye’den de iki projenin katıldığı ECCS Çelik Köprü Ödülleri, dünya çelik sektörünün yakından takip ettiği bir organizasyon.
<img src="images/celik_yapilar/26/11_eccs_kopru_yarismasi_ravine.jpg" width="450" height="194" alt="" align="right">
<b>Birinci Kategori: YOL VE DEMİRYOLU KÖPRÜLERİ</b>
Ödül Alan Proje: Ravine Fontaine Viyadükü, Fransa, Reunion Adası, 2009
Türü: Köprü
Tanımı: Viyadük 2007-2009 arasında inşa edildi. Tabliyesi 200 m. uzunlukta 20.1 m. genişlikte ve çelik/betonarme karışımı bir yapıda. Çelik çatısı uzunlamasına çift kirişlerle birbirine bağlanmıştır ve “T” kesitlerle sabitlenmiş ve merkezden 4 m. aralarla yerleştirilmiştir. Sandık kirişler aynı zamanda, betonarme tabliyenin dökülmesinde gereken önceden dökülmüş tabliye parçalarını taşıyıcı yüzeyi oluşturur. Kemer uzunluğu yaklaşık 170 m. dir ve köprü ayağından kesintisiz uzanan değişen yüksekliklerde çelik sandık kirişten oluşur; ayakta yükseklik 5 m. den büyüktür ve kemerin kenarında ortalama genişlik 2.6 m’dir, burada sandık yassılır ve 1 m yükseklik ve 10 m genişliğe ulaşır. Toplam ağırlık: 2000 ton.
<img src="images/celik_yapilar/26/11_eccs_kopru_yarismasi_lange.jpg" width="300" height="167" alt="" align="right">
Sertifika Alan Proje: Lange Brücke Potsdam (Havel üzerinde köprü) Stadt Potsdam, Almanya, 2009
Türü: Köprü
Tanımı:”Neue Fahrt” üzerindeki kenetli köprünün 46.00 m. lik etkili bir açıklığı var ve uzunluğu 56.20m’ye ulaşıyor. Kompozit bir yapı; kirişler betonarme bir tabliye ve yüksekliği değişen 2.50 m aralıklarla çelik kirişler. Uzunlamasına kirişler kemerli enine çapraz kirişlerle destekleniyor. Kenetli köprünün açıklığı 13.60 m, 19.40 m, 30.30 m’lik üç tek açıklıkla 68.20 m.dir.Köprülerin normal kesiti bir yandan uzunlamasına makasların yönü ve diğer yanda çelik makaslarla köprü tabliyesinin betonu ile karakterizedir.
<img src="images/celik_yapilar/26/11_eccs_kopru_yarismasi_rhein_herne.jpg" width="300" height="141" alt="" align="right">
<b>İkinci Kategori: YAYA ÇELİK KÖPRÜLERİ</b>
Ödül Alan Proje: Gelsenkirchen’De "Rhein-Herne-Channel" Üzerinde Yaya Köprüsü, Almanya, 2009
Türü: Yaya Köprüsü
Tanımı: Yeni asma köprü Rhein-Herne Kanalı’nı gösterişle kat eder. Eğri çelik üstyapı, açıklığı 141 m., kesitin dış kenarından kuzey kıyısında 45 m. yükseklikteki direğe sabitlenmiş kablo düzeneği ile asılı durur. Ana kablolar teğetsel olarak tabliyeye ayaklardan kabaca 24 m. önce ankrajlanmıştır: bağlantı başka bir şey tarafından desteklenmez. Üç metrede bir 30 paslanmaz çelik askı kablosu ana askı kablolarına makineli kelepçelerle bağlanmıştır. Ortadaki askı kablolarının boyunu kısaltmak için ikincil bir çelenk biçimli askı kablosu orta açıklıkta askı kabloları arasında uzanır.
<img src="images/celik_yapilar/26/11_eccs_kopru_yarismasi_bremerhaven.jpg" width="300" height="163" alt="" align="right">
Sertifika Alan Proje: Bremerhaven Camlı Yaya Döner Köprüsü, Almanya, Bremenhaven, 2009
Türü: Yaya Köprüsü
Tanımı: Köprü iki sabit ve bir hareketli döner köprü kısmından oluşur. Hareketli kısım açıldığında genel sistemden bağımsızdır. Taşıyıcı sistemin üç parçası köprü kapalıyken dilli kilitle sabitlenir. Aynı şekilde taşıyıcı sistem değişken parçalardan oluşmuştur. Açıkken köprünün üç alt sistemi mevcuttur: açıklıkları 2x21m. olan iki açıklıklı bir kiriş ve bir hareketli çift konsol açıklıkları 2x20.5m. ile açıklığı 17 m. olan tek açıklıklı kiriş. Köprü kapalıyken taşıyıcı yapısı 5 açıklığı 21.0m/21.0m/22.7m/ 21.3m/17.0m olan kesintisiz bir kiriştir. Ortadaki taşıyıcı eksende boru kesiti çapı yaklaşık 2m olan çelik bir sütundur ve dişli çemberi köprünün üstyapısı ve sütun başlığının kesişme yerinde olan rulmandan oluşur. Toplam ağırlık: 300 ton.
<img src="images/celik_yapilar/26/11_eccs_kopru_yarismasi_rhein_savarsin.jpg" width="300" height="159" alt="" align="right">
<b>Üçüncü Kategori: MEVCUT KÖPRÜLERİN YENİLENMESİ VE GÜÇLENDİRMESİ</b>
Ödül Alan Proje: Savarsin, Mures Nehri üzerinde eski tarihi bir çelik köprünün yeni yaşamı, Romanya, 2008
Türü: Köprü
Tanımı: Bu köprü bir dizi tarihi köprünün rehabilitasyonuyla ilgili büyük bir projenin ilk yapısıdır. Her biri ayrı olarak ele alınmalıdır. Gene de böyle güçlü yapıların iyileştirilmesi köprü mühendislerinin belli başlı görevlerindendir. Tabliye için kompozit bir yapı çözüm olarak sunulmuştur. Yeni beton tabliyenin kalınlığı 22 cm’dir. D=22 mm’lik başlı perçinler çelik tabakalar içine kaynaklanmıştır. Dört açıklıklı köprü ve parabolik ana kiriş L=4x39.8=159.20 m. Toplam ağırlık:ana yapı 422 ton, güçlendirme 92 ton (ca. 0,6 to / m) Toplam: 514 ton.