Projeler

 

Yazan: Gülce AKBAŞ, MSCE 

 

Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki, yeniden yapılandırılan Lazika şehrinde bulunan Lazika Adalet Bakanlığı binası farklı mimarisiyle göz alıcı bir çelik yapı. Atak Mühendislik, bu yenilikçi tasarımın çelik konstrüksiyon imalat ve montajlarından sorumlu olarak 2012 yılında projeyi tamamlamıştır. Kuruluşundan bu yana, yapısal çelik alanında genişleyen bir perspektifte etüt, proje ve inşaat taahhüdü hizmetlerini yüksek kalitede yerine getiren Atak Mühendislik, bu çarpıcı projeyle bir kez daha yapısal çelik alanındaki başarısını sürdürmüşür. Lazika Adalet Bakanlığı binası "Office Award OfficeNext 2013 Moscow" yarışmasında finale kalmış projelerden biridir. 

 

Architects of Invention, Karadeniz kıyısında gelişmekte olan Lazika şehri için bu çelik binayı tasarladı. Proje kapsamı; kamu hizmet salonu, düğün salonu ve ofisler barındıran bir bina tasarlamaktı. Mimari tasarım Ocak 2012'de başladı. Binanın inşaası Eylül 2012'de tamamlandı. Tasarımı yapan mimara göre, ortaya çıkan sonuç bina ve heykel arasında bir yapı. Asma hacimlerle, birbirinden ayrılmış kamusal alanlar yaratıldı ve böylece kurulmakta olan geleceğin yeni şehri için çarpıcı bir mimari simge elde edildi. Binanın mimari tasarımında öncelik, dolu bir kütleden oyarak boşluklar elde etmek yerine, boşluğa yerleştirilmiş hacimler elde etmek oldu. Katlara bölünmeyen bir mimariye sahip olan yapı, hacimlerden oluşmakta. Binanın her hacminin ayrı bir fonksiyonu var. 

 

Mimar Japaridze'nin tasarım hakkındaki görüşleri şöyle: " Lazika Adalet Bakanlığı Binası, katı kütlenin düşey yönde hareketi için doğrusal bir deney niteliği taşıyor. Bataklık üzerine kurulan bu şehirde, bu tasarım bir yüzer objeler serisini andırıyor. Yerel mimaride de uzun kolonlu tarihi yapı örnekleri çoğunlukta, bu da fütürist tasarımın aslında tarihi dokuya sadık kalınarak yapıldığını gösteriyor."

Yapı, her biri farklı fonksiyondaki, her biri farklı kotlardaki 3 ana hacimden oluşuyor. Kendi kendine yetecek şekilde kullanılan her hacimin, birbiriyle bağlantılı olan ayrı sokak girişleri var. Zemin katta bulunan hacim, kamu hizmet salonu olarak tasarlanmış ve sokak kotunda kolay bir erişimi mevcut. İkinci hacim, düğün salonu olarak tasarlanmış, düğün salonu büyük bir terasa açılıyor.

 

Üçüncü hacim zeminden 20 m yükseklikte yüzer şekilde, ofisleri barındırıyor. Bu hacim sadece kolonlar ve sirkülasyon noktalarıyla zemine bağlanıyor. Delikli sac cephe kaplamaları, hacime %50 oranında şeffaflık kazandırırken aynı zamanda sağlam bir imaj da getiriyor.Tamamı çelik konstrüksiyondan oluşan çerçeve sistemi mimari tasarımın önemli bir parçası olarak yenilikçi bina teknolojisine vurgu yapıyor. Üst hacim 35mx35m ölçülerinde, bu hacimin aşağıya doğru izdüşümü binanın dış çizgilerini belirliyor. Her hacim ayrı bir ışık geçirgenliğine sahip; saydam (kamusal alan), yarı saydam (düğün salonu) ve mat (ofis alanı). Kamusal alan, 4 kenarda da tamamen aydınlık duvarlarla çevrili. Düğün salonu, binanın dinamik hacmi, duvarlar ve tavan aynı malzemeden yapılmış ve oluşturdukları kavis üst hacim altındaki terasa dinamizm getiriyor. Üst hacim, kapalı bir kütle, ofis çalışmasına yoğunlaşmış ama aynı zamanda merkezinde bir boşluk barındırıyor.

 

Projenin yapısal tasarımı İngiliz Engenuiti firması tarafından yapılmıştır. Taşıyıcı çerçeve sistemi çelik olarak tasarımlanan yapıda, yüzer üst platformu yaratmak için eğik çelik kolonlar kullanıldı. Döşemeler kompozit (çelik betonarme karma) döşeme olarak tasarlandı. Bölgenin aktif sismik koşulları da tasarımı zorlayıcı faktörlerden biri oldu. Yeraltı su tablası kotu -1,00 ile 1,50 m seviyelerinde olup, sismik tasarım için olabilecek en kötü zemin koşuluna sahiptir. Mevcut zemin koşullarındaki organik katmanlardan kaynaklanan zemin oturmalarının ve sismik hareketlilik sırasında oluşacak potansiyel sıvılaşmanın kontrolü gözönünde bulundurularak; temel çözümü, 80 adet, 800 mm çapında, 25 m uzunluğundaki kazıklarla sağlandı. Jeolojik ve yapısal kriterlerin yanında, ekonomik kriterler de tasarımı belirleyici faktörlerden biri olmuştur. Mümkün olduğunca bulunabilir malzeme ve yerel işgücü kullanımı amaçlanmıştır. Bu gereksinimler Gürcistan'da her ne kadar betonarme yapı inşaasını avantajlı kılsa da, projenin mimari tasarımının karmaşıklığı, en iyi çözümün projenin Yapısal Çelik tasarımı ile çözümlenmesinin olduğunu göstermiştir. 

Yapı düşey yükler, rüzgar ve deprem yükleri etkisinde, hazırlanan Sonlu Elemanlar modeli ile analiz edilmiştir.

 

• BSI – British Standard 

(İngiliz şartnamesi)

• AISC – American Institute of Steel Construction (Çelik şartnamesi)

• European Codes – Avrupa şartnamesi

 

• I Profiller: S275JR – Fy=275 MPa

Hazır ve yapma profiller: 

S355JR – Fy=355 MPa

• U Profiller: S275JR – Fy=235 MPa

• Kutu Profiller: S235JR – Fy=235 MPa

• Bağlantı Bulonları: DIN 7990 Grade 8.8

• Kolon Ankrajlari: ASTM A572 Grade 50

 

Atak Mühendislik, Engenuiti'nin yapmış olduğu tasarımı imal edilebilirlik ve malzeme bulunabilirliği açısından yeniden gözden geçirmiştir. Bu gözden geçirme sonrasında Engenuiti tarafından tasarımda seçilen profiller kolay bulunabilir, aynı mukavemet ve taşıma kapasitesine sahip profillerle değiştirilmiştir. Özellikle önceden seçilen çelik çekme boruların, spiral dikişli borularla değiştirilmesi projeye ekonomi ve sürat kazandırmıştır. Nakliye ve montaj koşulları göz önünde bulundurularak, yapının detaylandırılması Engenuiti ve Atak Mühendislik işbirliğiyle yapılmıştır. İmalata yönelik workshop projelendirme sonrasında, bütün yapısal çelik imalatları Ankara'da tamamlanmıştır. Tamamlanan imalatların tırlar aracılığıyla Gürcistan'a nakliyesi sağlanmıştır. İmalatlar, kumlama sonrası 60 micron epoksi astar boyayla boyanarak şantiyeye gönderilmiştir. Yangın dayanımlı boya olan son kat, şantiyede yapılmıştır. Montaj, Türkiye'den giden 15 kişilik montaj ekibi ile tamamlandı. Montajda yerel vinçler kullanıldı.