Yazı: Yüksek Mimar Cafer Mustafa Çetindaş
Yüksek Mimar Erdem Dokuzer
İnşaat Yüksek Mühendisi Erman Çanlıoğlu
PROJE ADI: Gaziantep Talat Özkarslı Spor Salonu
YAPI TÜRÜ: Spor Yapısı
BAŞLANGIÇ TARİHİ: 2015
DURUM: Tamamlandı
İNŞAAT ALANI: 4760 m²
İŞVEREN/YATIRIMCI: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
ANA YÜKLENİCİ: ARC İnşaat
ÇELİK YÜKLENİCİSİ: Beta Çelik
ÇELİK TONAJI: 90 ton
MİMARLIK: Murat Parlak, Mustafa Çetindaş, Erdem Dokuzer
DANIŞMANLAR: Erman Çanlıoğlu (Mühendislik), Mehmet Serkan Kızılkılınç (Mekanik)
ELEKTRİK: Namık Yıldırım
MİMARİ AÇIKLAMA
Projede yapısal biçimin oluşumunda en önemli rolü arazi ve işlev üstlendi. Sıkışık bir doku içerisinde bulunan düzensiz bir çokgen parsel üzerinde kurgulanan yapı, iki farklı büyüklükte dörtgen formun birleşiminden oluşuyor. Bu dörtgenlerden büyük ve daha kararlı olanı takım sporları için ana salonu daha küçük olanı ise bireysel sporların salonlarını içeriyor. Tasarım kurgusu içinde bu boyutsal ve geometrik farklılık hem yapı plastik bütünlüğünü şekillendirmekte hem de işlevsel kurgu içinde birbiriyle kontrollü şekilde izole edilebilecek geçiş alanları sağlamakta.
Bölgenin genç nüfusunun dinamik karakterini temsil edebilecek bir yapı formu projede amaçlanırken bu karakteri temsil edecek şekilde eğimli ve kavisli yüzeylerle cephe karakteri desteklenmiş durumda. Cephe dokusunda kullanılan alüminyum giydirme ve cephe formunun şaşırtmalı düzeni de bu dinamik karakteri güçlendiriyor. Projenin cephe renginde bölgenin toprak renkleri referans kullanıldı. Renklerin yapı çeperini çevreleyen park ve ağaç dokusu ile uyumlu bir ilişki kurulması amaçlandı.
Program ve Planlama
Yapının aynı anda farklı spor branşlarına imkân tanıyan mekânsal kurgusu ve gece-gündüz hizmet etmesi, bölge halkı için bir sosyal motivatör rolü üstlenmesini de sağlıyor. Hem sporculara hem de bölge halkına hizmet edecek şekilde farklı profillerdeki insanları bir araya toplayan spor etkinlikleri kapsamında yapı içinde ve çevresinde kamusal paylaşım alanları da projede oluşturuldu.
Giriş alanında oluşturulan lineer fuaye mekânı, etkinlik sergi ve açık masa oyunları gibi aktivitelerle sporcu ve bölge halkını birleştiren kamusal bir ara yüz olarak tasarlandı. Fuaye, çeperinde oluşturulan kafe ve satış alanları işlevsel bir bütün oluştururken bu alanlardan tesis içindeki tüm etkinlik alanlarına ulaşım sağlanabiliyor.
Yapı, kapalı spor salonu ve salon sporları olarak iki ana işlevsel birimden oluşuyor. Kapalı spor salonu biriminde basketbol voleybol ve hentbol, salon sporları biriminde ise fitness tekvando, judo ve karate gibi spor aktiviteleri yapılabilmekte. İşlevsel olarak ayrılan iki birim, ihtiyaç duyulması halinde entegre halde de çalışabilme ve farklı ihtiyaçları yanıtlayabilme özelliğine sahip. Aynı zamanda salon sporları mekânları modüler bir boyutlandırma ile gelecekte doğabilecek işlevsel değişimlere ayak uydurabilecek esneklikte.
Spor salonu içinde yer alan etkinlik mekânları, Türkiye spor federasyonlarının ilgili yönetmelik ve teknik şartnamelerine uygun şekilde düzenlendi. Evrensel sağlık ve güvenlik kriterleri spor tesisinin bütün mekânlarında uygulandı. Türkiye Basketbol Federasyonunun (TBF) belirlediği 3.seviye salon standartları ve Türkiye Voleybol Federasyonunun (TVF) belirlediği 1. Lig voleybol standartlarına uygun şekilde 625 seyirci kapasiteli kapalı spor salonu planlandı. Yapı içerisinde kapalı spor salonu için 4 adet, salon sporları için 2 adet olmak üzere toplam 6 adet soyunma odası, zemin katta giriş fuayesi tekvando, judo ve karate salonları, 1. katta seyirci alanı ve bu alana hizmet eden kafeterya ve fitness salonu inşa edildi.
Ekolojik ve Sürdürülebilir Bir Spor Yapısı
Gaziantep Talat Özkarslı Spor Salonu, topoğrafya, iklimsel ve kentsel veriler çerçevesinde tasarlandı ve bu bağlamda üretildi. Yapı içerisinde kamusal kullanım alanlarının ve spor alanlarının spor aktivitelerini engellemeyecek şekilde güneş ışığından yararlandırılmasına dikkat edildi. Yapı, bölgenin etkin güneş ışığını yüksek seviyede kullanabilecek mekânsal kurgular ile pasif iklimlendirme destekli bir sistem öneriyor. Yapı içerisinden kullanıcılarının doğal çevre ile kuracağı görsel iletişim önemsenip bu amaçla vista alanları yaratıldı.
Yapısal kabukta seramik ve alüminyum kompozit malzemeler vasıtasıyla çift cidarlı bir cephe elde edilerek mevsimsel iklim faktörlerine bağlı yapı içi ısının optimize olması hedeflendi. Yapı kabuğu kullanıcı girişlerinin olduğu alanlarda biçimsel hareketler aracılığıyla saçak görevini üstlenerek gölge ve korunaklı alan oluşturuyor.
MÜHENDİSLİK RAPORU
Ekonomik ve estetik unsurların göz ardı edilmemesi amacıyla yapının çatı ve cephe taşıyıcı sistemlerinde betonarme üzerine çelik tercih edildi. Çelik yapının betonarme sisteme bağlantısı ise ankrajlarla sağlandı. Çelik sistemden betonarme kolonlara gelen kesme yüklerini taşıtabilmek için kayma kamaları kullanıldı. Çelik sistem, bütün yüklerini bağlantı noktalarında teşkil edilen ankrajlı birleşimler ile askılara ve kompozit kolonlara aktarmakta.
Eğrisel kabuğun formu çelik makaslar kullanılarak oluşturuldu ve eğimli cephe formunu oluşturan kompozit cephe imalatı bu çelik taşıyıcılar üzerine kuruldu. Geniş açıklığı geçen çelik taşıyıcılı kafes kiriş sistem çatı ve cepheyi bir bütün olarak kuşaklayarak yükünü betonarme sisteme aktarıyor.
Çelik taşıyıcı sisteme etkiyen rüzgâr ve kar yükleri hesaplarda göz önüne alındı. Sehim kriterlerinin tetkiki bu doğrultuda yapıldı ve aynı zamanda çelik taşıyıcı hesaplarında Türk Deprem Yönetmeliği ve Çelik Yapı yönetmelikleri kullanıldı. Taşıyıcı sistem sonlu elemanlar yöntemine göre üç boyutlu olarak modellendi ve tüm hesaplar sonlu elemanlar programlarıyla yapıldı. Mimari ihtiyaç olan geniş açıklıklar ve uzun konsollar çelik makas sitemler ile çözüldü. Çatı sistemi çerçeve makas sistemler ve çelik çaprazlı perdeler ile oluşturuldu. Makas açıklıkları yaklaşık 35 metre, yapının makas yükseklikleri maksimum iki metre yüksekliğe ulaşmakta.
Tüm çelik elemanlar hadde profillerle yapılırken, çelik imalat atölyede yapılmış olup sahada atölye imalatı profiller bulonlu (cıvatalı) bağlantılar ile monte edildi. Sahada montaj kaynağı uygulaması yapılmadı. Çelik çatı ve cephenin yapının yapıdaki temel sisteme bağlantısı ise ankrajlarla sağlandı.