Ajandam

H. Yener Gür’eş Türk Yapısal Çelik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı
Türk Yapısal Çelik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Çelik Yapılar dergisinin 64. sayısında “Corona Değişimi Hızlandırdı” başlığı altında “İnşaat Sektörü Kabuk Değiştiriyor” ve “Çelik Yapılar Dergisi Güncelleniyor” konularını işlemiştik. İnşaat sektörünün kabuk değiştirdiğini Çelik Yapılar’da anlatmaya, paylaşmaya devam edeceğiz. Şu sözleri hatırlayalım:

Türkiye dünyada rekabetçi olmaya devam etmek, küresel teknolojiyi yakalamak istiyorsa “Sektör Kabuk Değiştirmek” zorundadır. Bu kapsamda,

1. Yapıların daha hafif, esnek ve modüler olması,

2. Yapılarda bir türlü sağlanamayan kalite kontrolün temini için yapıların fabrika ortamında yapılması,

3. Bilginin ve ileri teknolojinin daha yoğun olarak kullanılması,

4. Otomotiv sektörü gibi ihraç edilebilir hafiflikte ve pratiklikte olması gerekmektedir.

5. Bunun sonucu: Endüstriyel Yapı Üretimi’dir. Önerilen yapıları yapma kapasitemiz yeterlidir, ancak tüm yapıların tasarımdan malzemeye, imalattan inşaata kadar her aşamada nasıl denetleneceğine ilişkin kurallar yeterli hale getirilmeli, anlatılmalı ve uygulanmalıdır.

Çelik Yapılar dergimizin dünyadaki gelişime ve değişime paralel olarak 1 Temmuz 2020’den itibaren güncellenmeye başladığını ve artık üç ayda bir yerine iki ayda bir yayımlanacağını paylaşmıştık. Verdiğimiz bilgiler bir bir hayata geçmeye başladı. Aldığımız geri bildirimler çok olumlu. Ayrıca, Türk Yapısal Çelik Derneğinin (TUCSA) Linkedin, Instagram, Youtube ve Facebook sayfalarının da aktif olarak kullanılmaya başlaması sektör paydaşları ile diyaloğumuzun artmasına yardımcı oluyor.

21. YAPISAL ÇELIK GÜNÜ

İlkini 2000 yılında Kurucu Başkan Prof. Dr. Tevfik Seno Arda’nın Avrupa Yapısal Çelik Birliği (ECCS) Başkanlığı sırasında, Çelik Yapılar Fuarı’nı da içerecek şekilde gerçekleştirdiğimiz Yapısal Çelik Haftası yıllar sürecek bir etkinliğin başlangıcı oldu. İkinci Yapısal Çelik Haftası’nın 15 Ekim 2001 tarihindeki açılışı 9. Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel tarafından yapıldı. Yapısal Çelik Günleri; TUCSA Başkanlığını devralmış olan Prof. Dr. Nesrin Yardımcı zamanında da artan ilgi ve destek ile günümüze kadar her yıl gelişerek devam etti. 2000 yılında İTÜ Maslak Yerleşkesi’nde başlayan vesektörün buluşma günü haline gelen ve daha sonra İstanbul Marriott Asya Otel’de devam eden Yapısal    Çelik Günleri’nin 20’ncisi 20 Kasım 2019 tarihinde gerçekleştirildi. Bundan üç ay 20 gün sonra COVID-19 küresel salgını Türkiye’de de patlak verdi. Bunun üzerine, yapılması düşünülen Deprem ve Çelik Zirvesi’nin 21. Yapısal Çelik Günü ile birleştirilmesine ve yıllar içinde değişen ve gelişen kapsamıyla, özel yazılımla online olarak gerçekleştirilmesine karar verildi.

Geçen 20 yıl içinde sektörün tüm ilgililerini Yapısal Çelik Günlerimizde buluşturduk, birçok uzmanın yorumlarını dinledik, çelik yapı projelerinin detaylarını gördük, teknolojideki gelişmeleri izledik. Üyelerin Tanıtım Alanları, Çelik Yapı proje sunumları, paneller, ödül törenleri Türk Yapısal Çelik Derneği’nin vazgeçilmez etkinlikleri olarak kabul gördü. Son yıllarda 400 civarında katılımcı ile gerçekleştirilen Yapısal Çelik Günleri sektör paydaşlarına iletişim ağı (networking) ve tanıtım konusunda da önemli fırsatlar sağladı. Peki, bütün bunları bu yıl sanal ortamda  sağlayabilecek miydik? Evet, hem de fazlasıyla…

Dijitalleşen dünyaya ayak uydurarak yapacağımız buetkinlikte izleyici sayısının en az üç katına çıkmasını bekliyoruz. Bunun için 1000 izleyici vereceğimiz linklerden sisteme girebilecek, ilk 1000’in üzerindeki izleyiciler Youtube hesabımızdan da canlı olarak izleyebilecekler.

 

11-12 Kasım 2020 tarihlerinde gerçekleştirilecek olan ve kamu ve yerel yönetim yetkililerinin de davet edileceği 21. Yapısal Çelik Günü’nün ilk gününde ilginç panel ve sunumlarla “Deprem ve Çelik” teması işlenirken, ikinci gününde “İnşaat Sektörü Modüler Yapılara Evriliyor” temasıyla birlikte, daha önceki yıllarda olduğu gibi projelerden seçkiler, teknik sunumlar, ödül töreni etkinlikleri yer almaya devam edecek.

 

Bu etkinlikte tanıtım yapacak firmalar için ise şu düzenleme yapıldı: Ana salonda yukarıda bahsettiğimiz sunumlar ve çalışmalarla birlikte ayrılan zamanlarda sponsor firmalar tarafından sektördeki yenilikleri anlatan sunumlar yapılacak.

İzleyiciler iki gün boyunca ekrandaki sponsor logolarına tıklayarak sponsorların web sitelerine gidebilecekleri gibi, belirli sponsorluklara tahsis edilen Bire Bir Görüşme (B2B) odalarında sponsorlarla özel görüşmeler yapabileceklerdir.

Özetle izleyiciler, otelde sağlanan imkânları online sistemde de fazlasıyla bulabileceklerdir.

 

Tüm sektör paydaşlarının ve ilgililerin davetli olduğu etkinliğimiz için kayıtlar Eylül ayında açılacaktır. 21. kez sağlık ve esenlik içinde birlikte olmak Türk Yapısal Çelik Derneğinin en içten dileğidir.

 

Bu sayının Güncel konusu olan Deprem, bu ülkenin gerçeği, aynı yağmur gibi. Bu doğa olayını engelleyemezsiniz, ama depremde yapıların yıkılmasını, sellerin ve heyelanların mala ve cana zarar vermesini engelleyebilirsiniz.

Çoğumuzun unuttuğu, 1939’de yaşanan ve 33 bin vatandaşımızı kaybettiğimiz Erzincan depreminden ve dahasonra hemen her yıl yaşanan afetlerden söz etmiyoruz.

Bolu-Gerede, Varto, Lice, Çaldıran-Muradiye, hatta 21 Ekim 2011’deki Van depreminden çıkaracağımız hiç mi ders yoktu?

17 Ağustos 1999’da başlayan ve yaklaşık 18 bin can kaybınaneden olan Büyük Marmara Depremi’nin üzerinden 21 yılgeçti. Bilim insanları İstanbul’u etkileyecek bir büyük depremin 30 yıl sonra meydana gelebileceğini söylemişlerdi. Peki, bu süre içinde ne yaptık, ne yapacağız ve deprem gerçekten 30 yılı bekler mi? Peki her 17 Ağustos’ta adeta depremi telin eden, “Allah bir daha böyle bir deprem felaketi göstermesin” diyen basın bültenleri yayımlayarak görevimizi yerine getirmiş oluyor muyuz? Gönül ister ki, Türkiye’de deprem yılda bir gün değil, her gün konuşulsun ve kamu-sivil ilgili tüm kesimler yıl boyunca bir araya gelerek, kısır çekişmelerden uzak, şeffaf ve dürüstçe, bilimsel yöntemlerle, Türkiye’nin depreme hazır hale getirilmesini sağlasın.

 

Şu anda kamu da, üniversiteler de, halk da biliyor ki, Türkiye depreme hazır değil. Depremler her şeyden önce en değerli varlığımız olan insanlarımızın kaybına neden olmaktadır. Ayrıca, ekonomik kayıplarımız da çok büyüktür. 2018’de yayımlanan Türkiye Deprem Haritasına göre, yaklaşık olarak insanlarımızın 2/3’ü, büyük sanayi yatırımlarının 3/4’ü deprem riski altındadır. Afetlerden kaynaklanan kayıplarımızı hesaplarsak görürüz ki, deprem riskini azaltmak orta ve uzun vadede ülkemize ilave bir maliyet değil kazanç getirecektir.

 

Yapıların dayanıklı / dirençli (resilient) olması için; yapım zincirinde yer alan, proje ve mühendislik, malzeme, imalat, yapım (şantiyede montaj dâhil) aşamaları ve her basamakta denetim hizmetleri eksiksiz uygulanmalı, mevzuat eksikleri ve çelişkileri çözümlenmelidir. Türkiye İMSAD bünyesinde yapılan çalışmalar sonucunda hazırlanmış olan Güvenli Yapılar Yol Haritası-1 raporunda da belirtildiği gibi; Depreme ve tüm doğal afetlere dayanıklı, sürdürülebilir, güvenli yapıların inşası için öncelikle inşaat sektöründeki yönetmelik ve teknik standartlar arasındaki ilişkiyi güçlendirecek, yönetmelik eksiklerine ve karmaşasına son verecek ve ilgili tüm yönetmelikleri bir çatı altında toplayacak olan, ülkemize özgü bir Bina Yönetmeliği’ne acilen ihtiyaç vardır.

Sonuç olarak, 17 Ağustos’lar adeta kanıksanmış bir anma günü olmaktan kurtarılmalı ve “Ben bu yıl depreme karşı hangi önlemleri aldım, önümüzdeki dönemde neler yapacağım?” sorusu sorulmalıdır.

Peki, hiç mi bir şey yapılmadı? Aslında Erzincan Depremi’nden günümüze kadar birçok şey yapıldı ama yeterli değil.

Örneğin, 1940 yılında “Zelzele Mıntıkalarında Yapılacak İnşaata Ait İtalyan Yapı Talimatnamesi” adıyla yayımlanan afet bölgelerinde yapılacak yapılar hakkındaki yönetmelikler, günümüze kadar gelişerek geldi ve son olarak 2007 yılında yürürlüğe giren Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY-2007) AFAD tarafından 2011 yılında başlatılan revizyon çalışmalarıyla güncellendi ve 2018 yılında Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği hazırlandı.

Bu revizyonda, TUCSA tarafından önerilmiş olan “kompozit yapılar”, “hafif çelik yapılar” ve “ahşap yapılar” bölümleri de yönetmeliğe eklendi.

Türk Yapısal Çelik Derneği, gerek Akademik Kuruluyla gerek sanayici üyeleriyle gerek Yapısal Çelik Eğitim ve Araştırma Merkeziyle bu konudaki çalışmalara imkânlar ölçüsünde destek vermektedir ve vermeye devam edecektir.

Tabii buraya kadar depremden söz ettik, ancak sel ve çığ felaketleri için de benzer çalışmaların yapılması şarttır. Van ili Bahçesaray mevkiinde 4 Şubat 2020 Salı ve 5 Şubat 2020 Çarşamba günü meydana gelen ve 41 vatandaşımız canlarını yitirdiği çığ felaketini takiben 7 Şubat 2020 tarihinde Türk Yapısal Çelik Derneği tarafından, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığına çığ riski olan bölgelerde Çığ Köprüsü / Bariyeri (Avalanche Bridge) yapılması önerilmiş ve bu konuyla ilgili olarak imkânlar ölçüsünde her türlü desteği vermeye hazır olduğumuz bildirilmiştir.

 

Çelik Yapıların depremde sağlayacağı avantajların yeterince bilinmediği görüldüğünden, 9 Ağustos 2017 tarihinde hazırlanan “Deprem ve Kentsel Dönüşümde Çelik Yapılar Etüdü” ilgili kamu kurumlarıyla paylaşılmıştır. Söz konusu raporun özeti bu sayıda GÜNCEL bölümünde yer alan “Çelik Yapılar ve Deprem” başlığı altında yayımlanmıştır. Söz konusu rapora, https://tucsa.org/tr/yayinlar.aspx?yayin=3 sayfasından da ulaşabilirsiniz.

Konuyla ilgili olarak Genel Kurulun tavsiyesi neticesinde “Deprem ve Çelik Çalışma Grubu oluşturulmuş ve çalışmalara başlamıştır. Bu konudaki çalışmaların, yukarıda “21. Yapısal Çelik Günü” başlığı altında belirtildiği gibi 11 Kasım 2020 tarihinde katılımcılarla paylaşılması tasarlanmaktadır.

GENÇEL

“Üniversite öğrencilerimiz, sektörümüzün geleceğidir”

prensibini benimseyen Türk Yapısal Çelik Derneği (TUCSA) öğrencilere yönelik etkinliklerini yıllardır sürdürmektedir. Bu kapsamda, öğrencilerin mesleği daha iyi anlamalarına ve tanımalarına, sektördeki mimar ve mühendislerle diyaloglarını geliştirmelerine, eğitime ve sektöre ilişkin sorularına yanıt bulmalarına yardımcı olmak amacıyla çeşitli yarışmalar, fabrika ve şantiyelere teknik gezileri ve seminerler düzenlemektedir.

İlk kez 2004 yılında PROÇEL kısa adıyla düzenlenen Çelik Yapı Tasarımı Öğrenci Yarışması’nı takiben Prof. Dr. Gülay Altay tarafından 2004 yılında önerilmiş olan Çelik Yapılar Öğrenci Kulübü (ÇELYÖK) 2006’da kuruldu. Üniversitelerin mimarlık, bölümü ile inşaat, makina, metalürji ve malzeme mühendisliği bölümü öğrencileri, meslek yüksekokullarının (MYO) yapısal çelik tasarım, imalat ve uygulaması ile ilgili bölümlerindeki öğrenciler gönüllülük esasına göre Çelik Yapılar Öğrenci Kulübü’ne katıldılar. 2008 sonu itibariyle ÇELYÖK üye sayısı 300’e ulaştı. Halen ÇELYÖK Yahoo grubunda, mezun olmuş 409 üyesi bulunmaktadır.

Bu nedenle hem öğrencilerin hem de yeni mezun genç mimar ve mühendislerin yararlanabileceği ve herhangi bir aidat ödemeden üye olabileceği bir topluluğun oluşturulması için TUCSA tarafından gerekli çalışmalar tamamlanmış ve ÇELYÖK’ün kapsamı mezunları da içerecek şekilde genişletilerek Genç Çelikçiler Topluluğu (GENÇEL) olarak yapılanmasına geçilmiştir.

GENÇEL yapılanması; öğrenci ve genç mühendislerin çelik yapılar konusunda tasarım, mühendislik ve yapım esasları ile malzeme bilgisi hakkında bilgi ve deneyimlerini arttırmayı, bireysel ve mesleki gelişimlerine katkıda bulunmayı, teknik, etik ve sosyal bakımdan mesleki hayata hazırlanmalarına yardımcı olmayı hedeflemektedir.

Bu dergide, genç mimar, mühendis ve öğrencilerimizin sorunlarını, görüşlerini ve önerilerini dile getirebileceği GENÇEL sayfasına bu sayıdan itibaren yer verilmiştir. İlk yazıyı ÇELYÖK’ün 2008-2010 yılları arasında başkanlığını yapmış olan İnş. Müh. Osman Gören yazmıştır.

 

Türk Yapısal Çelik Derneği (TUCSA) tarafından 1997 yılından itibaren iki yılda bir European Steel Design Awards kapsamında ödüle aday göstermek için yapılan proje seçimleri; geçen zaman içerisinde Türk mimar ve mühendislerinin gerçekleştirdikleri başarılı çelik yapı tasarım ve uygulama Ödülleri proje yarışmasına evrildi.

Çelik Yapı Ödülleri 2016 yarışmasında ödül kazanan projelerden üçü European Steel Design Awards 2017 yarışmasına aday gösterilmiş, Ahmet Alataş Mimarlık tarafından hazırlanan Robert Kolej Murat Karamancı Öğrenci Merkezi Projesi, uluslararası jüri tarafından Avrupa’nın en Projesi de uluslararası jüri tarafından “Awards of Merit” ödülüne değer bulunmuş olup 14 Ekim 2019’da Brüksel’de yapılan törende ödülünü almıştır.

 

Bu ödülün amacı; çeliğin mimari, inşaat, üretim, sürdürülebilirlik ve ekonomi kriterleri açısından avantajlarını ortaya çıkaran çelik yapı tasarımlarını ve uygulamalarını ödüllendirmek, böylece; yapısal çelik endüstrisini daha rekabetçi ve bilinir hale getirerek yatırımcı, mimar ve mühendislerin çeliğin avantajlarından daha çok yararlanmalarına olanak sağlamaktır.

Bu yarışmaya, gerçekleştirilmiş projelerin yanında, henüz uygulanmamış projeler de katılabilmektedir. Dolayısıylaödüller, iki kategoride verilecek: “Yapı Ödülü” ve “Tasarım Ödülü”. Her iki kategoride verilecek ödüllerin dışında aşağıda belirtilen Jüri tarafından uygun görülecek projelere değişik alanlarda da teşvik plaketleri verebilecektir.

Yarışmaya katılacak eserlerin proje müellifleri için son başvuru tarihi 5 Ekim 2020, projelerin web sitesine yüklenmesi için son tarih ise 19 Ekim 2020 olarak planlanmıştır.

Geçtiğimiz Mart ayında TUCSA tarafından yayımlanan 12.Ulusal Çelik Yapı Ödülleri 2020 Şartnamesine ve diğer bilgilere TUCSA web sitesinden ulaşabilirsiniz.

Türk Yapısal Çelik Derneği tarafından 1997 yılında başlatılan çelik yapı tasarım seçmeleri / yarışmaları, geçen 23 yıl içinde gelişerek Türkiye’nin en prestijli Ulusal Çelik Yapı Ödülleri haline geldi.

Çelik yapı tasarlayan ve yapan tüm mimar ve mühendislerimiz, eser sahibi proje müellifleri, yapımcı ve yatırımcıları 12. Ulusal Çelik Yapı Ödülleri 2020’ye katılmak üzere davetlidirler.

 

2019 yılından başlamak üzere, Ulusal Çelik Yapı Ödülleri’nin düzenlenmediği yıllarda Ulusal Çelik Köprü Ödülleri proje yarışması düzenlenmektedir. Ayrıca, Ulusal Çelik Köprü ödülleri ile bağlantısı olmaksızın, ECCS tarafından iki yılda bir düzenlenen European Steel Bridges Awards yarışmasına Türkiye’den köprü projelerinin katılımı organize edilmektedir.

Prof. Dr. Nesrin Yardımcı’nın Yönetim Kurulu Başkanlığı (2001-2016) döneminde mimarlık ve inşaat mühendisliği öğrencilerinin birlikte çalışmalarına olanak sağlayacak Çelik Yapı Tasarımı Öğrenci Yarışmalarının ilki 2004 yılında Prof.Dr. Görün ARUN koordinasyonunda ve PROÇEL kısa adıyla düzenlendi. Her yıl tekrarlanan Yarışma 2017 yılından itibaren SteelPRO kısa adıyla gerçekleştirilmektedir.