Projeler

YAPI TÜRÜ: Acil Barınma Birimi

BAŞLANGIÇ TARİHİ: Haziran 2018

DURUM: Kasım 2018 - Prototip Tamamlandı

İNŞAAT ALANI: 18 m²

YER: Haliç

ANA YÜKLENİCİ: Metal Yapı - Fibrobeton

ÇELİK YÜKLENİCİSİ: Metal Yapı

MİMARLIK: SO? Mimarlık ve Fikriyat / Sevince Bayrak, Oral Göktaş

DANIŞMAN: Prof. Dr. Emre Otay, Selami Gürel, Muhammed Maraşlı

MÜHENDİSLİK: Metal Yapı - Fibrobeton

MEKANİK: SO? Mimarlık ve Fikriyat

ELEKTRİK: SO? Mimarlık ve Fikriyat

 

UMUT İstanbul’da deprem sonrası konutlaşma üzerine disiplinlerarası bir proje olan Sudaki Umut, 3 mm’lik hafif çelikten imal edilmiş yapısı ve sağladığı güvenlikli yaşam alanı sayesinde acil durum konutu konseptine radikal bir bakış açısı getiriyor.

 

2009 yılında Sevince BAYRAK ve Oral GÖKTAŞ tarafından İstanbul’da kurulan SO? Mimarlık ve Fikriyat, Urban Age 2009 konferansı için üretilmiş bir araştırma projesi ile resmileşen, devam eden yıllarda ise kent ve mimarlıkla ilgili işler üreten bir yapı. Ulusal ve uluslararası yarışmalarda ödüller alan kuruluş, kent ve mimarlık alanında çalışmalarına devam ediyor. Sudaki Umut (Yüzer Ev) dışında yakın zamanda SO? Mimarlık ve Fikriyat’ın uygulanmış projeleri arasında Beylikdüzü Atatürk Kültür Merkezi, Tavuklar Evi ve Sınırdaki Barınak bulunuyor.

Sudaki Umut (Yüzer Ev), İstanbul’daki deprem toplanma alanlarının yapılaşmaya açıldığı bilgisine dayanarak, "karada yeteri kadar deprem sonrası barınma alanı olmazsa nasıl bir alternatif geliştirilebilir?" sorusu ile ortaya çıkmış bir proje. İstanbul’un suyla çevrili olması nedeniyle bir afet sonrasında suyun lojistik olarak kullanılabileceği düşüncesi projenin ana fikrini oluşturuyor.

Proje katlandığı zaman 80 cm inceliğinde olabilen, açıldığında ise içinde 6 kişinin barınabileceği bir çelik strüktür ve ona bağlı olan lifli beton bir pontondan oluşuyor. Projenin katlanabilir olması, kolay taşınmasını, kurulmasını ve afet sonrası kullanımı sona erince ise ihtiyaç olduğunda yeniden kullanılabilmesini sağlıyor. Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu düşünüldüğünde bu katlanır afet sonrası barınma evi, farklı coğrafyalarda, karada ya da suda ihtiyaç olduğunda yeniden kullanılabilir özelliğiyle dikkat çekiyor.

 

İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen Tasarım Bienali kapsamında gerçekleştirilen projeye Fibrobeton ve Metal Yapı ana sponsor, Boğaziçi Üniversitesi Kıyı Mühendisliği Laboratuvarı, mühendislik danışmanlığı; Boğaziçi Üniversitesi Su Altı Sporları Kulübü (BÜSAS) ise kurulum desteği verdi. Yapının tamamı 3 mm hafif çelikten imal edildi. Hazır profiller yerine yapının mekânsal kurgusuna uygun olarak abkant büküm ile özel profiller imal edilerek kullanıldı. Prototip amaçlı yapılan tekil üretim yaklaşık 15 gün sürdü. Kısa bir süre Haliç’te incelenebilen projenin İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin yapmakta olduğu Deprem Parkı’nda yeniden bilgilendirici bir birim olarak sergilenmesi planlanıyor.

Yapının içerisinde afet sonrası ihtiyaç duyulacak temel işlevler için gerekli mobilya ve tefrişat bulunuyor. Yapının üçgen kesiti, tüm tefrişatın katlanarak 80 cm inceliğinde bir kabuğun içine sığmasını sağlıyor.

Projeye paralel olarak SO? Mimarlık ve Fikriyat’ın MEF Üniversitesi Mimarlık Bölümü ve Boğaziçi Üniversitesi Sosyoloji ve İnşaat Mühendisliği bölümleriyle ortak yürüttüğü çalışmada, interdisipliner bir stüdyoda, deprem sonrası sürecin nasıl gelişeceği modellendi.

Buna göre ilk 15 gün uluslararası literatürde olduğu gibi arama kurtarma çalışmalarının yapıldığı ve geçici acil barınmanın çadırlarda çözüldüğü süreci işaret ediyor. Sudaki Umut (Yüzer Ev) gibi daha uzun süreli kalınabilecek yerleşkeler ise 15 günden sonra kurulmaya başlanıyor. Bu süreçte kent için su ve elektrik şebekesinin de yeniden devreye gireceği yetkili firmalar tarafından açıklanıyor. Yapının içerisindeki birimler şebekeye bağlanabiliyor; ayrıca içinde bir su deposu ve güneş paneli de bulunuyor. 

 

Yapının tamamı fabrikada üretildikten sonra alana bitmiş halde getirilecek. Yerinde yapılan tek montaj çelik yapının yüzer pontona bağlanması olacak. Yapının taşıyıcı sistemi ve içerisindeki sabit ve hareketli tefrişler 80 cm kalınlığında katlanmış yapının içinde çözüldüğünden bu sayede çok hızlı bir şekilde kurulumu gerçekleştirilebilecek. Yapının tüm mekanik ve elektrik sistemi yüzer pontonun içerisinde çözülmüş olacak ve kurulum sırasında hiçbir kalifiye işgücü gerekmeden tesisat kurulumu yapılabilecek.
 

Projenin ana sponsorlarından biri olan Fibrobeton, Sudaki Umut (Yüzer Ev) ile ilgili şu noktaların altını çizdi: “Deprem riski artık bizler için bir gerçeklik. Er ya da geç karşılaşacağız. Firma olarak duyarlılığımızı teknik anlamda İTÜ ile birlikte 5 seneyi aşkındır yürütücüsü olduğumuz deprem güçlendirme için beton püskürtme ve farklı türde fiber kullanımlarının araştırılması konulu yüksek lisans ve doktora çalışmalarıyla sürdürmekteyiz. Depremle ilgili toplumsal farkındalık yaratma amacı ile SO? Mimarlık ve Fikriyat’tan böyle bir teklif geldiğinde ana konumuz olmamasına rağmen projenin değeri ve sosyal taraftaki kaldıraç etkisini düşünerek destek vermeyi kabul ettik. Bizim için konunun önemi, ponton yapısının pratikliğinden öte, vesile olacağı deprem sonrası senaryolarının tartışmaya açılması idi.

Bu proje kapsamında strüktürün deniz üzerinde yüzebilen ponton yapısını cam elyaf takviyeli prekast elemanlar ile ürettik. Yapı daha önceden hiç yapmadığımız bir strüktür olmasına rağmen SO? Mimarlık Fikriyat ve Boğaziçi Üniversitesi ile süreç içinde geliştirmelerde bulunduk. Ön üretimli prekast elemanların kalıplanabilme özelliğinden dolayı aynı zamanda yapının üst kısmında da yerleştirilecek tüm parçaların yerinin hazır edilmesi de sağlandı.

Ayrıca tüm pis su ve temiz su giderleri de yapının içerisinde gizli bir şekilde çözüldü.