Gençel

İnşaat sektörü, sürekli bilgi üreten, multidisipliner bir yapı. Son 50 yıla baktığımızda, inşaat endüstrisinde diğer endüstrilere nazaran oldukça az teknolojik yeniliğin yaşandığını görüyoruz. İnşaat endüstrisinin parçalı doğası ve projelerin bir kereye özgü oluşu, yeniliklere karşı direnç gösterilmesine neden oluyor. Her ne kadar yeniliğe karşı bir direnç gösterilmesine rağmen, performansı arttırma isteği de sektörde kendisini hissettiriyor. Bu bağlamda ortaya çıkan Yapı Bilgi Modellemesi ve Dijital İkiz kavramlarını yakından tanımakta fayda var.

 

Yapı Bilgi Modellemesi, projelerin tasarımı, inşası ve işletme şeklini hızla değiştiren teknolojik bir süreç. BIM’in ilk ortaya çıkışı, 1970’lerin sonunda 1980’lerin başında ABD ve Avrupa’da yapılan parametrik modelleme araştırmalarına kadar dayansa da mimarlık, mühendislik ve inşaat sektörü için 2000’lerin ortasından itibaren projelerde uygulanmaya başlandığını görüyoruz.

 

Yapı Bilgi Modellemesi,  inşaat sürecini, tasarım, yapım ve işletme olmak üzere üç ayrı başlık altında incelemekte. Tasarım aşaması her proje için büyük bir öneme sahip. Çünkü yapılan tasarımlara alınan revizyonlar hem zaman hem de maliyet açısından büyük kayıplara neden oluyor. Yapı Bilgi Modellemesi sayesinde kapsamlı bir dijital bina modeli henüz tasarımın ilk aşamalarında yapılmakta. Bu sayede oluşabilecek tüm riskler önceden fark edilerek zaman ve maliyet açısından muhtemel kayıplar en aza indirilmiş oluyor. Bunlara ek olarak BIM, 3 boyutlu görselleştirme imkânı sunarak, projenin teknik ve teknik olmayan personel tarafından daha kolay anlaşılmasını sağlıyor. Yapım aşamasında BIM, proje üzerinde çalışan kişileri ortak bir paydada buluşturarak iletişim eksikliğinin önüne geçiyor, inşaat sahasında kullanılan makinaların çakışmasını önleyerek zaman ve maliyet açısından yaşanan kayıpları engelliyor. Bunlara ek olarak BIM, şantiye şartlarını görsel olarak değerlendirerek oluşabilecek iş sağlığı güvenliği tehditlerinin erkenden fark edilmesine de yardımcı oluyor.  İşletme aşamasında BIM ise mekândan alınabilecek verimi en üst noktada tutmayı hedefliyor. Mekânların nasıl kullanıldığının ayrıntılarını anlayarak, tesis içerisindeki kayıpları en aza indiriyor. Ayrıca Yapı Bilgi Modelleme sayesinde, tesis içerisindeki tüm bilgiler depolanıyor ve herhangi bir tadilat aşamasında bu bilgilere bakılarak sorunu çözme konusunda yardım sağlanıyor. 

Dijital İkiz, genel hatlarıyla fiziksel dünya ile sanal dünya arasındaki bağlantı olarak tanımlanabilir. Literatürde bu kavram için yazılmış ilk dokümanlara baktığımızda, dijital ikizi oluşturmak için gerçek dünyada gerçek bir nesne, sanal dünyada sanal bir nesne ve gerçek dünya ile sanal dünya arasında bir bağlantıya gereksinim duyulmakta. Bir projenin Dijital İkiz’inin, projenin fiziksel dünyada karşılık bulmaya başlamasıyla hayat bulacağı söylenebilir. Yapı projesinde yapılması planlanan herhangi bir tasarım fikri, revizyon talebi, bakım veya onarım için dijital ortamda çok sayıda sanal ortam yaratarak, testler yapılarak oluşabilecek durumlar belirlenebilir. Bunu fiziki ortamda test etmek inşaat sektörü için mümkün değildir. Bunlara ek olarak, Dijital İkiz sayesinde proje hakkındaki veriler sürekli olarak işlenir ve depolanır. Bu sayede daha önceden yaşanmış olan problemlerin tekrar yaşanmasının önüne geçilmiş olur. Dijital İkiz oluşturmak için akıllı telefon, video kameralar, arttırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojilerinden yararlanılabilir. 

 

Yapı Bilgi Modellemesi ve Dijital İkiz, temel olarak veri modeli yaklaşımı için güçlü yardımcılar olarak düşünülebilirler. Bu bağlamda, bir proje için oluşturulmuş BIM, yapıya ait ne kadar doğru veriye sahipse, Dijital İkiz’in kalitesi de o oranda artacaktır.

 

Tüm bunlar değerlendirildiğinde, inşaat sektöründe dijitalleşmenin öneminin her konuda arttığı gerçeği ortadadır. Bu konuda biz öğrenciler, yenilikçi, araştırmacı olmalı ve en önemlisi sorumluluk almayı bilmeliyiz. Gelişen ve değişen dünyayı yakından takip edip, sektörün geleceği olduğumuzu hissederek çalışmalar yapmalıyız.