Söyleşi

Stok sahasına bir konveyor vasıtası ile gelen hammaddenin, tozumadan stok sahasına yayılabilmesi amacıyla 30 metre çapında 15 metre yüksekliğinde bir küresel çatı talep edilmişti. Stoklama kubbesi 3 metre yüksekliğinde beton perdeler üzerine oturmaktadır. Çatı konstrüksiyonu içeri giren konveyöre destek vermemektedir. Ancak tasarım ve hesaplamalar yapılırken, konveyörün uygun şekilde girebilmesi için gerekli boşluk bırakılmış, ayrıca kamyon girişi için de bir kapı bırakılmıştır. Kamyon kapısı yüksekliği perde yüksekliğinden fazla olduğu için bu kapı da konstrüksiyonda düzensizlikler yaratmıştır. Çatı tek katman jeodezik kubbe olarak tasarlanmıştır.
Çelik çatı, kabuk sistem oluşturduğu için küresel yüzeyde düzlem dışı eğilme kuvvetleri, bağlantı detaylarında karşılıklı aktarılarak eğilme sürekliliği sağlanmıştır. Yani bir kabuk oluşturulmuştur. Burada kritik nokta, bağlantıların mafsal olması durumunda, tek bir elemanın bile olmaması, teorik olarak labil bir sistem oluşturmasıdır. Bu sebeple, kabuk yapıda Icosa Systems® patentli bağlantıları ile eğilme sürekliliği sağlanmış bir kabuk oluşturulmuştur.
Bunun ötesinde, kabuk yapılarda burkulma tetkikleri çok önemlidir, bu sebeple bilgisayar ortamında burkulma tetkikleri yapılmıştır. Yükler için baz, TS498 şartnamemiz olsa da, yüklerin dağılımı konusunda Amerikan şartnameleri temel alınmıştır. Yine çözümler AISC-LRFD şartnamesine göre yapılmıştır. Bu zor geometrinin imalat projeleri ise yine 3 boyutlu ortamda katı modelleme ile yapılmıştır.
Kabuk yapı tasarımında daha ekonomik sonuçlara ulaşıldığı için S355JR sınıfı (akma mukavemeti 355 MPa) boru kesitler tercih edilmiştir. Bu borular yine benzer malzemelerle hazırlanmış Icosa Systems® patentli bağlantıları ile birbirlerine cıvatalı olarak bağlanmış, böylece saha kaynağından kaçınılmıştır. Bu sayede yaklaşık olarak yüzey alanı üzerinden bakıldığında 10 kg/m2 gibi çok düşük miktarda bir yapısal çelik kullanımı ile ana taşıyıcı konstrüksiyon kurulmuştur.
Yapının sanayi tesisinde ve ısıtılmayan bir hacim olması sebebi ile sadece tozumaması ve yağmur suyunu içeri almaması genel kriterdi. Bu doğrultuda, kubbe trapez sac kullanılarak kapatılmıştır. Yapısal çeliklerin ise paslanmaya karşı korunması bir çok işte olduğu gibi Sa2,5 kumlama, epoksi bazlı astar boya ve toplamda 150 mikron epoksi boya kullanımı ile yapılmıştır.
Jeodezik kabuk yapıların imalatlarında ve montajındaki en büyük zorluk bütün elemanların son derece birbirine benzer olmasıdır. Gerçekte ise, neredeyse tüm bağlantılar farklı açılara ve yine tüm elemanlar birkaç mm ile de olsa farklı boylara sahiplerdir. Bu yapımızda, yaklaşık 550 adet eleman vardır. Bu 550 adet eleman için (mimari sebepli düzensizliklerin de etkisi ile-konveyör boşluğu vb.) 230 farklı eleman imal edilmiştir.
Montaj konusunda ise, imalattan sahaya gelen malın, belirlenmiş bir montaj sıralamasına göre gelmesi montaj süresine olumlu etkimiştir. Yine, projesine göre montaj ekiplerinin doğru ön montaj yapmaları montaj sürelerini kısaltmıştır. Yoğun kış koşullarında montaj yapılmış olmasına rağmen, ana taşıyıcı sistem montajı toplam 5 günde tamamlanmıştır. Montaj esnasında hareketli bir iskele kullanılmış, fakat tüm yapıya hitap edecek bir iskele sistemine veya montaj mesnetlerine ihtiyaç duyulmamıştır. Sistemin bu avantajları da montajın hızla ve daha ekonomik yapılabilmesini sağlamıştır.