Mimari ve Mühendislik Açıklama Raporu
Kentsel dokunun ayrılmaz parçaları olan tren garları kentlerin kimliği ile bütünleşen, adeta kentin simgesi olan önemli kamusal yapılardır. Anıtsal ya da simgesel birer kentsel nesne olarak kentin imajını ve hafızasını oluştururlar. Yalnız kentin kimliğini değil kamusal alanının da kurgulanmasını sağlar, kentin kamusallığını pekiştirirler. Yıllar içerisinde kentteki önemini ve değerini yitirmiş olan tren istasyonlarının Türkiye’de hızlı tren projelerinin gündeme gelmesiyle tekrar çağdaş bir yorumla ele alınması gereği ortaya çıkmıştır. Eskişehir Yüksek Hızlı Tren Garının kent merkezinde, sıkışık kent dokusunun içinde tasarlanmış olması ekonomik, sosyal ve mekansal önemini bir kat daha arttırmaktadır. Eskişehir hızlı tren garı yakın çevresinde yer alan tarihi ve koruma altındaki çeşitli yapılarla çevrilidir.
Tasarım bu bağlamda hem kentsel hafızanın hem de kentsel kamusal alanların sürekliliğini sağlamayı hedeflemiştir. Kentsel süreklilikleri kopartmamak ve pekiştirmek adına yapı adeta bir kentsel platform gibi peronların üstünde tasarlanmıştır. Yapının programı gereği sahip olduğu mekansal ihtiyaçlar çağdaş teknolojilerle çözülmüş ve peronların üstünde uzanarak rayların ayırdığı iki kent parçasını bütünleştirmiştir.
Yapı bu bağlamda kentliyi buluşturan bir köprü, bir durak hatta bir meydan olmaktadır.
Yeni garla birlikte kentteki yaya akışı ve kamusal alanların sürekliliği sağlanmaktadır.
Bu yaya bağlantısı garın yalnızca yakın çevresiyle değil kentin diğer önemli kamusal yapılarıyla da ilişkisini sağlamaktadır.
Bu bağlamda mevcut doku ile garın bütünleşmesi sağlanmış ve tren garı başarılı bir kentsel ara yüz oluşturmuştur.
Bu noktadan hareketle gar yalnızca insanların trenlere ulaşmak için kullandıkları bir geçiş alanı değil, aynı zamanda kentli için bir buluşma ve etkileşim noktası olacaktır.
Yolcu ihtiyaçları dikkate alınırken sosyal ve ticari mekanlarla desteklenen tren garında; yolcu holleri, bekleme alanları, özel yolcu salonları (lounge), VIP, CIP, idari ve teknik ofisler, mağazalar, banka, ve bankamatikler, ptt, revir, emanet, araç kiralama ve turizm büroları, restoranlar, kafeler, yemek alanları (food court), çocuk oyun alanları, mescitler, yolcu ve personel ihtiyaçlarını karşılayacak servis mekanları bulunmaktadır. Yapı içerisinde yer alan sosyal ve ticari alanlarla birlikte mimari programı destekleyecek şekilde tren hatlarına paralel bir konumda otel ve ofis blokları tasarlanmıştır. Bu yapılar gar yapısıyla uyumlu bir mimari dile sahiptir ve kentsel peyzaj içerisinde estetik ve bütünsel bir mimari kompozisyon oluşturmaktadır.
Yıllık 14.675.000 yolcu kapasitesine sahip tren garının toplam inşaat alanı yaklaşık 23.000 m²’dir. Hatlar ve peronlar üzerinde tasarlanan ana yapı betonarme kolonlar üzerine yerleştirilen çelik bir platform ve üzerinde onu saran çelik bir kabukla örtülmüştür.
Bu çelik kabuk betonarme kolonlar üzerinde yükselen ‘V’ şeklindeki çelik kolonlarla desteklenmiştir. Ana mekanın zeminini oluşturan çelik platform, yapının önünde de devam ettirilerek tren hatlarının her iki tarafını birbirine bağlayan ve tren garına erişimi sağlayan açık alanda bir kentsel meydan oluşturulmuştur. Bu alan aynı zamanda daha önce tren hatlarının yer altına alınması suretiyle kente kazandırılan lineer hattın sonunda yer alan bir kentsel odak noktasıdır. Peronlara yerleştirilen 200x200cm ebadında ve 12 metre yükseklikteki 50 adet betonarme kolon üzerinde çelik makaslarla oluşturulan yaklaşık 153x100;h=1,80 metre ölçülerindeki bir çelik platform tren garının ana mekanını oluşturmaktadır. Bu platform geniş başlıklı I profil taşıyıcı kirişlerden ve bunları birbirine bağlayan normal başlıklı I profil tali kirişlerden oluşturulmuştur. Her kolon üzerinde V şeklinde açılı olarak yerleştirilmiş Ø80cm ebadında ikişer adet çelik kolonlarla da çelik asma katlar ve çatı örtüsü taşıtılmıştır. Çatı örtüsünü taşıyabilmek için ise mimariye uygun olarak şekillendirilmiş 120 cm yükseklikte yapma I profil ana taşıyıcı çatı kirişleri kullanılmıştır. Bu kirişler de geniş başlıklı I profil taşıyıcı kirişlerle birbirine bağlanmıştır.